http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=839088
http://www.rg.ru/2007/12/25/grazhdanskoe-obshestvo.html
Kommersant schetst naar aanleiding van het jaarverslag van de Maatschappelijke Raad een somber beeld van burgermaatschappij: 55% van de bevolking weet niets te vertellen over de activiteiten van NKO’s (non-commerciële organisaties, JM) in hun regio. De andere 45% ziet het werkveld van NKO’s als de bescherming van gezinnen en kinderen, hulp aan de minderbedeelden in de samenleving, de inrichting van de publieke ruimte en de bescherming van gezondheid en milieu. Ook Rossiiskaja Gazeta constateert dat de Russische samenleving de werksfeer van de NKO’s vooral ziet als liefdadigheid, sociale steun aan kinderen en gezinnen en in veel mindere mate als ‘bescherming van maatschappelijke belangen en mensenrechtenactivisme.
Volgens een onderzoek van het FOM is slechts 1% van de bevolking actief in een maatschappelijke organisatie zoals een vakbond, een coöperatief van datsja’s en/of losse volkstuintjes, een religieuze gemeenschap of een vereniging van veteranen of invaliden. Tweederde van de ondervraagden in een ander onderzoek is van mening dat het in Rusland überhaupt moeilijk is om een actief mens te zijn.
De zwarte piet wordt deels toegewezen aan de ‘schandalige’ NGO wet uit 2005. Op 1 februari 2007 stonden er 243.000 NGO ’s geregistreerd. 70.000 NKO’s hebben zich na de wetsveranderingen niet opnieuw geregistreerd, vermeldt Kommersant. Rossiiskaja Gazeta: “De nieuwe redactie van de wetten ‘over non-commerciële organisaties’ en ‘over maatschappelijke organisaties’, die de regels voor registratie en boekhouding verscherpt hebben, leiden helaas tot een daling van het aantal NKO’s en een verhoging van het aantal controles van hun activiteiten door verschillende ministeries en diensten. Alleen religieuze organisaties ontvingen een bepaalde verlichting van eisen. Zij hoeven geen boekhouding bij te houden en worden niet gecontroleerd. Ook verenigingen van huizeneigenaren, datsja’s en moestuinen zouden zo’n uitzonderingspositie moeten krijgen.”
De nieuwe reglementen voor registratie en boekhouding zijn vooral kostbaar. Romir heeft berekend dat sinds de wetsverandering in 2005 de budgettaire kosten ongeveer 29% van de financiële middelen van NGO’s in beslag nemen. (ter vergelijking: Warchild schrijft op hun website dat de uitvoeringskosten van het hoofdkantoor teruggebracht zijn van 21% in 2003 tot 15% in 2006, JM)
Rossiiskaja Gazeta schrijft dat het rapport ook melding maakt van “een opleving van maatschappelijke activiteit van een nieuw type. Er ontstaan niet geregistreerde organisaties wiens zelforganisatie niet in verband staat met politieke activiteit, maar met het aankaarten van concrete sociale problemen zoals inbreuk op het recht tot privaat eigendom, ongerechtvaardigd hoge kosten voor huurders, te dichte bebouwing, verdwijning van stedelijke parken, inbreuk op de rechten van automobilisten, thuiszorg voor alleenstaande bejaarden en welzijnswerk voor migranten en daklozen. “
“Het is opmerkelijk dat een groot deel van de activisten en de leiders van de nieuwe informele organisaties vertegenwoordigers zijn van de opkomende middenklasse. Als goed bedeelde en goed opgeleide burgers, pakken de vertegenwoordigers van de middenklasse (relatief, JM) eenvoudig zaken op wanneer er concrete eigendomsrechten (van woning, auto of grond) worden geschonden of er sociale onrechtvaardigheid plaats vindt. … De informele organisaties van burgers, zo onderstrepen de auteurs van het rapport, zijn beter georganiseerd en beter gewend aan samenwerking met de vertegenwoordigers van de overheden en krijgen (door hun handelswijze, JM) ook meer erkenning vanuit de samenleving dan de NKO’s. “
Aleksei Tsjadajev, lid van de Maatschappelijke Raad: “ Onze burgermaatschappij is minder romantisch en daarmee massaler en dapperder geworden. Ooit was de burgermaatschappij ongelooflijk dapper en vreesde het niets. Daarna kwam er een etappe waarin men voor alles bang was. Nu bevinden we ons ergens in het midden. De burgermaatschappij beseft eindelijk dat het bestaat en slaat haar tentakels uit naar de buren: het bedrijfsleven en de overheid. Tot nu toe heeft de burgermaatschappij nog niet geleerd om transparant te zijn en om de media te gebruiken. Onze burgermaatschappij kan en wil nog steeds niet praten over wat het doet. Dit komt onder andere omdat men het moeilijk eens kan worden en zich daarom presenteert als een behoorlijk twistzieke orde van activisten bestaande uit miljoenen verschillende structuren. Daarnaast heeft de burgermaatschappij nog niet geleerd om in de taal van ‘het landsbelang’ te praten.
Vjatsjeslav Glazytsjev, lid van de Maatschappelijke Raad: “Onze burgermaatschappij verandert, maar langzamer dan het zou willen. Vanwege het complexer geworden systeem van boekhouding is de burgermaatschappij gecomprimeerd. Een hele reeks organisaties is achter de horizon verdwenen. Aan de andere kant heeft een flink aantal organisaties de beproeving overleeft en ‘spierballen gekweekt’. Zo vindt er een structurering van de burgermaatschappij plaats.
Het is bedroevend dat het eigenlijke fundament van de burgermaatschappij, het lokale zelfbestuur, het laatste jaar verlies heeft geleden. Het aantal bevoegdheden groeit wel, maar de financiële middelen niet. Dit is een enorme tegenvaller voor de tienduizenden gemeentelijke raadsleden die zich ten opzichte van hun kiezers erg ongemakkelijk voelen. … Laten we hopen dat het nieuwe parlement enkele van de recent in de richting van de gemeentes gemaakte beloftes zal uitvoeren.
