11/21/07

Geen waarnemers OVSE

http://www.rg.ru/2007/11/17/demarsh.html
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=826514

De woordenwisseling tussen de Centrale Kiescommissie, het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken en het BDIMR, de organisatie die waarneming missies van de OVSE verzorgt, duurt voort.

Het BDMIR heeft nu besloten om maar helemaal geen waarnemers te sturen. Reden hiervoor is het gebrek aan medewerking vanuit Russische kant. In de eerste plaats betreft dit de late visumverstrekking. De Centrale Kiescommissie kaatst wat dit betreft de bal terug. Het BDMIR ontving de uitnodigingen op 31 oktober, maar treuzelde vervolgens zelf met het insturen van de gegevens van de waarnemers. Bovendien hebben de meeste waarnemers is hun hoedanigheid als diplomaat of als inwoner van een GOS land niet eens een visum nodig, aldus de Kiescomissie. Ten tweede zijn er de door de Centrale Kiescommissie gestelde beperkingen op de grootte van de missie en de tijdsperiode van de waarneming. Het BDMIR concludeert dat het onder deze omstandigheden geen volwaardige missie kan sturen. De minister van Buitenlandse Zaken zegt echter dat Rusland zijn verplichtingen nakomt, dat wil zeggen het toelaten van buitenlandse waarnemers. Dit is weer het oude meningsverschil over de functie van de BDMIR. De Russen verwachten van de BDMIR dat de organisatie binnen de functieomschrijving opereert waar Rusland zijn handtekening onder heeft gezet.

Borisov van de Centrale Kiescommissie:" Het BDMIR kiest voor de enigste variant waarbij het een negatief oordeel kan geven over de in Rusland gehouden parlementsverkiezingen." Hij noemt de weigering van het BDMIR om een missie te sturen een "onconstructieve positie". "De organisatie die ondanks het feit dat het ook dankzij geld uit Rusland bestaat, weigert haar directe verplichtingen uit te voeren. "

Woordvoeders van verschillende oppositiepartijen, alsmede het bekende rijtje gemarginaliseerde prowesterse politici dat aan de verkiezingen niet deelneemt, tonen begrip voor de beslissing van de BDMIR. Al is de liefde voor de BDMIR bij bijvoorbeeld de communisten ook niet groot: "Zij hebben hun oordeel over de verkiezingen al lang klaar liggen."

Kommersant concludeert dat de afwezigheid van de missie zonder twijfel zal leiden tot grote vraagtekens in het westen over het democratische gehalte van de verkiezingen.

Het Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa stuurt vooralsnog wel een missie, al vindt de Estse vertegenwoordiging dat de organisatie solidair moet zijn met hun collega's van de BDMIR.

Maandag maakte de Centrale Kiescommissie bekend dat de 75 uitnodigingen die voor waarnemers van het BDMIR gereserveerd waren nu verdeeld worden over drie andere organisaties waaronder twee 'Europese'.

Parlement maakt na vier jaar balans op

http://www.rg.ru/2007/11/15/duma.html
http://www.rg.ru/2007/11/17/duma.html
http://www.expert.ru/articles/2007/11/16/gosduma/

In de afgelopen vier jaar heeft het parlement 2712 wetsvoorstellen besproken, 1062 federale wetten aangenomen en 25 federaal – constitutionele wetten goedgekeurd.

Eerste spreker van de Doema en partijleider van Verenigd Rusland Boris Gryzlov: "Wij hebben gewerkt aan het formeren van de wettelijke basis van het nieuwe Rusland. In veel gevallen ging het niet om aanpassingen aan wetten maar de uitwerking van fundamenteel nieuwe wetten, de liquidatie van lacunes in die sectoren waar de wetgeving hopeloos verouderd was of eenvoudigweg ontbrak. " .. "De parlementariërs hebben een constructieve relatie met de uitvoerende macht opgebouwd. We hebben vaak geschillen gehad en af en toe scherpe beoordelingen geuit over de kwaliteit van het werk van individuele ministers, maar hadden in onze discussies met de regering altijd het algemeen belang voor ogen: de opbouw van een groots Rusland en de verbetering van het leven van de mensen."

Ekspert karakteriseert deze 'vierde' Doema door middel van twee uitersten: (1) "geen opzienbarende schandalen, geen felle ruzies; 'Het parlement is geen plaats voor discussie'" en (2) een citaat van wederom Gryzlov: "We hebben nog nooit een zo'n constructieve samenwerking gezien tussen de parlementariërs, de president en de regering. "

Het hoofd van de Centrale Kiescommissie, Tsjoerov, geeft blijk van het historisch relativisme, kenmerkend voor de pragmatische, 'democraat' in de huidige Russische bureaucratie: Verwijzend naar die andere vierde Doema die in februari 1917 eindigde merkt hij op dat er "in de Russische geschiedenis nog nooit een vijfde Doema geweest."

Ook geeft Ekspert een overzichtelijke opsomming van de belangrijkste nieuwe wetgeving uit de afgelopen vier jaar:

Politiek bestel: (*) De komende parlementen worden uitsluitend gekozen op grond van partijlijsten. Bij verkiezingen is er niet langer een opkomstdrempel noch de mogelijkheid om 'tegen allen' te stemmen. (*) De hervorming van het partijbestel ter versterking van de rol van partijen in de democratie. (vnl. verhoging vereisten deelname aan verkiezingen) (*) De afschaffing van de rechtstreeks gekozen gouverneur. (*) De verhoging van straffen op extremistische activiteiten (*) De regulering non- commerciële organisaties (*) De oprichting Maatschappelijke Raad.

Sociale sfeer: (*) De afschaffing van de eigendomsbelasting op nalatenschappen en giften (*) De verhoging van 'kinderbijslag' en studiebeurzen (*) De invoering van een uitkering bij tweede kind. (*) De verdubbeling van de vrijwillige inleg in een pensioenfonds door de overheid(*) De wet # 122 over de financiële vervanging voor het kortingen - en privileges pakket voor minima.

Economische sector (*) Het eerste driejarige federale budget (*) De oprichting van nieuwe financiële instituten: Investeringsfonds, Russische Venture fonds en Ontwikkelingsbank (*) De oprichting van staatscorporaties: Russische Corporatie voor Nanotechnologie, Rostechnologie, Rosatom, alsmede staatscorporaties in de vliegtuig - en scheepbouw.

Midden en kleinbedrijf: (*) Een wet die zelforganisatie reguleert en standaardiseert (bijvoorbeeld beroepsorganisaties) (*) De mogelijkheid tot aankoop van grond onder bedrijfsruimtes voor 2,5% van kadastrale prijs.

Banksector: Niet nader genoemde verbeteringen hebben er toe geleid dat "de mensen hun angst verloren hebben om geld bij banken onder te brengen." (*) Op de plank ligt nog wetgeving voor vijandelijke overnames, voor consumentenkrediet, voor deurwaarders en voor het faillissement van personen.

Maatschappelijke sector: (*) Het verbod op kansspelen buiten vier speciale zones (*) De aanscherping van straffen voor verkeersovertredingen.

De laatste dag was overigens geen uitzondering op het straffe werkregime. Op de valreep werden er nog drie wetten aangenomen: (1) Een wet die de organisatie van Olympische Spelen in Sotsji reguleert (2) Een wet die, vooruitlopend op de vergrijzing, Russen meer mogelijkheden geeft om extra pensioen op te sparen. Extra vrijwillige inleg in een pensioenfonds wordt door de overheid verdubbeld tot maximaal 20.000 roebel. Dit geldt overigens ook wanneer deze extra inleg betaald wordt door de werkgever. Voor Russen die na hun pensioenleeftijd willen doorwerken verdrievoudigd de overheid hun vrijwillige extra inleg. (3) De derde aangenomen wet betreft 'het witwassen van misdaadgelden en financiële terrorisme. Deze wet is gebaseerd op vrijwillige deelname aan internationale richtlijnen van het Financial Action Task Force (FATF) en een kindje van premier Zoebkov. (4) Elders zag ik ook nog een bericht over een wetaanpassing betreffende schadeverzekeringen langs komen.

Poetin licht keuze voor Verenigd Rusland toe

http://www.gazeta.ru/politics/elections2007/articles/2319109.shtml
http://www.rg.ru/2007/11/14/putin-er.html
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=824982

In gesprek met een groep arbeiders legde Poetin zijn keuze uit om tijdens de parlementaire verkiezingen de lijst van Verenigd Rusland aan te voeren.

Allereerst toonde de president begrip voor het gebrek aan vertrouwen in de overheid onder de bevolking. In de Tsarentijd en de Sovjet periode werden de beslissingen genomen door een kleine groep die het volk zelden zag . In het begin van de jaren'90 werd er veel beloofd maar handelen de gekozen politici anders. "Is Verenigd Rusland een ideale politieke structuur", vroeg de president retorisch. "Nee, natuurlijk niet, luidde zijn antwoord. " Er is binnen de partij geen sprake van een standvastige ideologie, van standvastige principes, waarvoor de meerderheid van de partijleden willen vechten en hun autoriteit aan willen geven. Helaas is er geen dergelijk eensgezind streven binnen de partij. Toch staat de partij dicht bij de overheid; op het regionale niveau bij de gouverneurs en op het federale niveau bij de regering en de president. En zoals gewoonlijk proberen allerlei schurken zich in te likken bij dit soort structuren en vaak lukt dit hen. Waarom was het dan voor mij nodig om de lijst van Verenigd Rusland aan te voren? Omdat wij nu eenmaal niets beters hebben. Dat ten eerste. "

"Ten tweede is er natuurlijk tijd nodig waarin deze structuur kan groeien, sterker kan worden. Dat wat ons de laatste tijd gelukt is om voor het land te doen is alleen gebeurd omdat ik kon steunen op de praktische werkzaamheden van Verenigd Rusland in het parlement. … Er hoeven slechts die politici in het parlement te komen die zeggen dat ze weten hoe het beter kan (en al dat wat bereikt is, gaat weer op de schop, JM) Dat bezorgt me en daarom heb ik besloten om de lijst van Verenigd Rusland aan te voeren.

Over de wijze waarop hij na het verstrijken van zijn termijn invloed kan blijven uitoefenen op de partij zegt de president. "De overwinning is niet voor diegene die sterk is, maar voor wie het (morele) gelijk aan zijn zijde heeft. Wanneer mensen op Verenigd Rusland zullen stemmen, op de lijst die ik aanvoer, bekent dit dat ze mij vertrouwen. En dat betekent vervolgens dat ik het morele recht krijg om allen die in het parlement en de regering werken te vragen om die beslissingen uit te voeren die vandaag gemaakt zijn. In welke vorm (functie,JM) dat zal gebeuren maak ik nog niet bekend. Er zijn verschillenden varianten."

Maandag nodigde de president vertegenwoordigers van de partij uit op zijn residentie Zavidovo in de Tver Oblast. Gazeta.ru concludeert dat Poetin steeds meer verantwoording neemt voor de verdere ontwikkeling van de partij en verwacht dat de president binnenkort het lidmaatschap van de partij zal aanvaarden. Uiteraard zal zo'n gebeurtenis gebruikt worden als verkiezingsstunt.

Poetin vertelde de partijtop nog eens wat hij van hen verwacht (1) De ideologische basis moet gecompleteerd worden zodat het stabiel wordt en begrijpelijk wordt voor de burgers van het land. (2) Partijleden moeten niet bang zijn om met hun politieke opponenten in debat te gaan. Ze moeten in staat zijn om helder hun beslissingen te kunnen beargumenteren, zelfs waneer die op het eerste oog niet zo aantrekkelijk lijken. (3) De partij moet verjongd worden.

Volksbeweging 'voor Poetin'

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=825085

Deze week kwamen in de stad Tver 700 delegaten uit 80 regio's bijeen om een Rusland brede initiatiefgroep op te richten ter ondersteuning van Poetin. De beweging is volgens medeorganisator Irina Blokhina meer dan een tijdelijke verkiezingstunt. Na de verkiezingen zal de beweging uit naam van de burgermaatschappij de partij Verenigd Rusland gaan controleren. Voeren ze straks het plan Poetin wel naar de letter uit?

Ondanks de 30 miljoen verzamelde handtekeningen en de 'gewone Russen' in de coördinerende raad is het voor de journalisten van Kommersant duidelijk dat het een geregisseerd initiatief betreft. Een afgevaardigde secretaris van de Unie van Schrijvers, de dichteres Nadezjda Mirosjnitsjenko zei de journalisten openlijk dat zij vanuit haar regionale overheid gebeld werd met het verzoek deel te nemen.

Een politicoloog wordt geciteerd die zegt dat de beweging een directe relatie heeft met het Kremlin en wel Vladislav Soerkov. Soerkov zou een klinkende overwinning voor Verenigd Rusland willen maar zonder dat de partij daar zelf te veel krediet voor krijgt. De keuze van Poetin voor de partij snijdt immers aan twee kanten: de partij wordt aan een parlementaire meerderheid geholpen maar moet vervolgens schoon schip gaan maken.

Verkiezingscampagne

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=825006
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=824955
http://www.expert.ru/articles/2007/11/14/agitacia/
http://www.rg.ru/2007/11/15/buksman.html

De laatste peiling van FOM: Verenigd Rusland 53%, KPRF 9%, LDPR 7%, Rechtvaardig Rusland 5%, Jabloko 2%, SPS 1%. Het Levada Centrum heeft waarschijnlijk al een soort verdeelsleutel toepast waarbij de niet-stemmers over de partijen verdeeld worden: VR 67%, KPRF 14%, LDPR 6%, RR 4%, Jabloko en SPS < 2%.

Oppositiepartijen kondigen aan over te gaan op protestacties. De KPRF is verbolgen over een tv uitzending waarin uitsluitend voormalige leden van hun partij aan het woord kwamen. "Wanneer de leugens niet eindigen belooft de KPRF 'de macht' niet langer rustige verkiezingen en correct gedrag." Men kan "communistische agressiviteit" verwachten tijdens debatten straatacties.

Jabloko zegt dat de bedrijven die hun campagne financieren bezoek krijgen van de belastingdienst. Daarom zouden veel vaste sponsors de partij niet langer financieel willen ondersteunen. Ook mocht één van hun kandidaten niet deelnemen aan een debat op een Moskouse zender en worden materialen niet altijd geplaatst door de kranten die daarvoor gratis ruimte beschikbaar zouden moeten stellen. Sergei Mitrokhin zegt dat het nu tijd is om over te gaan tot protestacties.

SPS heeft besloten toch mee te gaan doen met de demonstraties 'van hen die niet akkoord gaan'. De demonstraties gaan aan het format van 'een ander Rusland' voorbij, rechtvaardigt Nikita Belykh zijn beslissing. SPS raakte deze week twee regionale leiders kwijt. Zij zouden onder druk zijn gezet om hun kandidaatschap op te geven. Volgens de heren zelf zijn zij het oneens met de radicaliserende koers van SPS. Eén van hen noemt de campagne van SPS 'een kermistent'.

Een socioloog van het Levada centrum zegt dat de kiezer deze plotse radicalisering niet zal geloven. Zijn collega van Vtsjioem zegt dat de mensen de straat niet op zullen gaan omdat weinigen nog in de 'illusie' geloven dat een revolutie het karakter van de staat kan veranderen. "Iedereen weet dat het in de praktijk alleen maar slechter zal worden."

Ekspert bericht over de beperkingen en tegenwerking waarmee de partijen in hun campagnes te maken hebben. Het artikel verschilt inhoudelijk niet veel van het artikel van Kommersant dat ik vorige week behandelde: in beslag name drukwerk en het opkopen, overplakken en vernielen van elkaars reclameruimte. Volgens Levitsjev van Rechtvaardig Rusland is het laatste een zaak waar alle partijen aan meedoen. "Het is bij deze verkiezingen iedereen tegen iedereen."

Rossiiskaja Gazeta interviewt de eerste plaatsvervangend generaal procureur Aleksandr Boeksman. Er zijn tot nu toe twee zaken aangespannen wegens onrechtmatige agitatie. De eerste betreft een partijlid van rechtvaardig Rusland in Stavropol. Een liefdadigheidsfonds zou eten uitgedeeld hebben en daarbij ook folders van RR verspreidt hebben. In de Sverdlovsk Oblast is een zaak aangespannen tegen de secretarissen van twee verschillende partijen. Het meest karakteristiek noemt Boeksman het gesjoemel met kieslijsten. Dit gebeurt bijvoorbeeld door kampcommandanten van legerplaatsen en gevangenisdirecteuren. Daarnaast is er onduidelijkheid over drukwerk. Terloops meldt de procureur de reden voor het in beslag nemen van de 15 miljoen verkiezingsfolders van de SPS. Er zou onvoldoende informatie over de uitgever op hebben gestaan.

Positieve trend afhandeling belastingaangifte

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=825287

Kommersant bericht over een onderzoek van Ernst en Young onder 58 Russische bedrijven en internationale bedrijven werkzaam in Rusland. Het aantal respondenten dat een positieve trend ziet in hun relaties met de belastingdienst groeide dit jaar van 22% tot 32%.

Slechts 12% van de respondenten werd in 2007 meermaals bezocht door belastingcontroleurs. In 2005 was dit nog 40%. Bij 84% van de ondervraagden ontstond er onduidelijkheid over de belastingaangifte. 82% maakte de gang naar de rechter. 89% van deze rechtszaken werd gewonnen door de belastingbetaler. "Volgens de specialisten Ernst en Young wijzen deze cijfers op een substantiële steun voor de belastingbetaler vanuit de rechtspraakorganen." Het merendeel van de geschillen (63%) werd binnen de periode van één jaar opgelost.

Ondanks de positieve trend in de afhandeling van geschillen karakteriseert 63% van de respondenten het Russische belastingsysteem als een negatieve invloed op het investeringsklimaat. Kommersant concludeert dat de hervormingen voor deze mensen niet snel genoeg gaan.

Medicijnverstrekking opnieuw op de schop

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=825806

De nieuwe minister van volksgezondheid Golikova voert voor het einde van het jaar de nog liggende plannen voor de 'aanvullende medicijnverstrekking'(DLO) uit.

Het systeem van medicijnverstrekking wordt opgesplitst in twee programma's. (1) De 'verstrekking van noodzakelijke medicinale middelen' (ONLS) wordt overgedragen aan de regionale overheden. Zij krijgen van de federale overheid 417 roebel per maand per steungerechtigde, alsmede een som van 900 miljoen roebel per jaar voor logistieke handelingen. Het totale budget voor 2008 omvat 27,9 miljard roebel (2) In 2008 wordt 33 miljard roebel uitgetrokken voor de verstrekking van een groep dure medicijnen aan een groep van ongeveer 60.000 ernstig zieken. Dit programma blijft federaal. Voorheen belastte de tweede groep van gebruikers het budget voor de eerste groep. De opdeling moet dit in de toekomst voorkomen.

Opvallend is de keuze om de 'reguliere' medicijnverstrekking terug te geven aan de regionale overheden. Met de invoering van de beruchte wet #122 in juni 2004, trok de federale regering, kort gezegd, de regionale pakketten van kortingen en privileges voor de minima naar zich toe om deze vervolgens om te zetten in federaal geregelde periodieke financiële uitkeringen.

Golikova belooft de president dat de overdracht per 1 januari 2008 van verantwoordelijkheden aan de regionale overheden soepel gaat verlopen. De regio's moeten voor het einde van het jaar de veilingen organiseren waarop zij de nodige medicijnen kunnen aankopen. Vanuit de Tsjetsjeense republiek, de Autonome Nenets Okroeg en de Primorskii Krai is echter nog geen informatie over de organisatie deze veilingen bekend.

Er is duidelijk gekozen voor veilingen in plaats van concoursen. Kommersant omschrijft helaas niet duidelijk de verschillen, maar ik vermoed dat de band tussen leverancier en afnemer bij concoursen sterker is en dat de minister dit soort relaties vanuit het oogpunt van corruptie wil vermijden.

Haar voorganger Zoerabov werd immers geplaagd door corruptiegevallen onder zijn hoge ambtenaren en hun vaste contacten in de farmaceutische industrie. Ook bouwde hij flinke betalingsachterstanden op bij zijn vaste afnemers. Golikova mag nog 15-20 miljard roebel aan uitstaande rekeningen betalen.

Experts zijn bezorgd over de korte periode waarin de regionale overheden zich de nieuwe situatie eigen moeten maken. Ik merk daarbij op dat de eerste effecten van deze beleidsveranderingen merkbaar zullen zijn tijdens de campagne voor de presidentiële verkiezingen en dat in 2005 de implementatie van wet #122 leidde tot de grootste protesten tegen Poetin's beleid in 8 jaar.

Overheidsprogramma's landbouw leiden tot polarisatie

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=824105

Kommersant's zaterdagsupplement interviewt Tatajana Nefedova, professor in de geografie aan de Russische Academie voor Wetenschappen, over ontwikkelingen in de landbouwsector.

"De landbouw bevond zich al in de laatste decennia van de USSR in een toestand van crisis. … De import van graan oversteeg in de jaren '60 de export. … De uitgaven waren enorm maar de opbrengst minimaal. De dorpen ontvolkten. … De situatie verslechterde in de jaren '90. Aan het eind van dit decennium was de totale productie met 40% gedaald ten opzichte van peiljaar 1990. Het aantal 'groot gehoornd vee' nam af van ongeveer 57 miljoen tot 28 miljoen stuks, het aantal varkens van 38 miljoen tot 18 miljoen stuks, het aantal schapen en geiten van 59 miljoen tot 15 miljoen stuks. (De cijfers van Rosstat tonen iets lagere aantallen maar de trends komen overeen, JM)

"In 1997 was 82% van de landbouwbedrijven verliesgevend. In 2000 was de helft al weer rendabel."(dit vnl. dankzij importsubstitutie tijdens lage roebelwaarde, JM) De melkveehouderij en graanbouw doen het deze jaren beter dan de slachtveehouderij. In de jaren 1999-2006 is de landbouw productie gegroeid met 30%. Ook stijgt deze jaren het aandeel van de landbouwsector in het totaal aantal investeringen.

De huidige groei veroorzaakt echter een economische polarisatie tussen verschillende regio's. Groei is met name te vinden in een 'compacte' zone die zich uitstrekt van de Belgorod Oblast en de Kasnodarsk Krai in het midden/zuidwesten van het land, langs de zuidelijke grenzen van het land, via de gebieden rond de Wolga en de Zuidelijke Oeral naar de Altai Krai onder Novosibirsk. Buiten deze zone concentreert de landbouw zich in de regio's rondom grote bevolkingscentra: Moskou en St. Petersburg, de Sverdlovsk regio (Jekaterinenburg) en Tatarstan en Basjkortostan. ( Zie het kaartje. Rood is veehouderij, geel is graanbouw) Vijftien regio's zorgen samen voor 50% van de productiegroei.

De economische polarisatie is nauw verbonden met sociale polarisatie. De gebieden die qua landbouw achterblijven worden niet alleen gekenmerkt door een minder gunstig klimaat en een minder productieve bodem, maar vooral ook door een groot gebrek aan arbeidskrachten. In sommige gebieden wordt 30-60% van de landbouw grond onbenut gelaten.

Het manco van de huidige programma's ter ontwikkeling van de landbouwsector is volgens het artikel dan ook het gebrek aan onderscheid tussen de verschillende mogelijkheden van regio's en onvoldoende aandacht voor de ontwikkeling van het dorpsleven.

Het programma 'de sociale ontwikkeling van het dorp tot 2010' sluit aan op het tweede manco: De aansluiting van dorpen op gas, elektriciteit en waterleidingen verloopt echter langzaam. Slechts 40% van de huizen in dorpen is aangesloten op een waterleiding en 30% op het gasnetwerk.

Het nationale project voor de landbouw is voornamelijk gericht op de subsidiering van kredieten. Deze kredieten worden bijna uitsluitend gebruikt door al levensvatbare bedrijven en werken zo de polarisatie in de hand. In de 'depressieve gebieden' zijn het vaak maar één of twee bedrijven die van dit soort mogelijkheden gebruik kunnen maken. Zonder aanwezige arbeidskracht zijn investeringen in schaalvergroting immers futiel.

Het programma voor de ontwikkeling van de landbouw en regulering van de markt voor landbouwproducten voor 2008-2012 is van hetzelfde laken een pak. Dit programma zou zich, volgens Nefedova, vooral moeten richten op het verbeteren van de afzetmarkt voor landbouwproducten. "Het sovjet systeem van directe afname door overheid en coöperaties is al lang geleden afgeschaft, en in 17 jaar tijd is er geen andere infrastructuur voor de afzet van productie ontwikkeld." De overheid zou een netwerk van ook voor kleinere producenten bereikbare markten en veilingen moeten stimuleren. Zo koopt de consument in de stad voornamelijk geïmporteerde aardappelen terwijl deze in grote hoeveelheden op kleine landbouwgronden geteeld worden. Voor de ontwikkeling van een netwerk van afzetmarkten is echter maar 2% van de middelen uit het programma gereserveerd.

Zonder een dergelijk netwerk van afzetmarkten gericht op de kleinere producent die eigenlijk niet kan of wil groeien door middel van schaalvergroting, profiteren alleen de grote landbouwbedrijven van de overheidsprogramma's en zet de polarisatie zich voort, concludeert Nefedova. Het artikel observeert dat er recentelijk steeds meer grote agro-industriële holdings gevormd worden vanuit de voedselindustrie, de importbranche, buitenlandse investeringen of zelfs grote bedrijven uit andere sectoren zoals Gazprom.