2/5/08

Verkiezingscampagne Medvedev

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=847526
http://www.levada.ru/press/2008013101.html
http://www.rg.ru/2008/01/29/vybory.html
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=847150
http://www.expert.ru/articles/2008/01/30/medved
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=848513
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=847895

Hoewel de verkiezingscampagne officieel op 2 februari begon, trekt de Medvedev karavaan al een tijdje door het land. Op 29 januari bezocht hij de beroepsvereniging voor juristen en de raad voor onafhankelijke vakbonden.

Aan de juristen vertelde hij dat zij als beroepsgroep een belangrijke rol spelen in de formatie van de samenleving. “Op jullie schouders rust de sociaaleconomische en politieke situatie in het land”, parafraseert Kommersant. Er wordt breed gespeculeerd dat in het Rusland van Medvedev zijn juristenvrienden op hoge posten zouden kunnen rekenen.

De vakbondsleiders zullen daar zelf niet op rekenen. Medvedev prees hen voor de vruchtbare samenwerking met de overheid. Uit de zaal klonk de roep om een apart ministerie voor arbeid. Medvedev antwoordde dat een willekeurig ministerie ‘goed zaken moet kunnen doen en niet alleen maar de eigen broek op moet kunnen houden’. Het plan van de presidentskandidaat voor mogelijke loonsverhogingen wordt pas na 2 februari verwacht.

Op 30 januari spraken Poetin en Medvedev voor de Russische Veiligheidsraad over het milieuvraagstuk. Elders hierover meer.

Op 1 februari bekeken de president en zijn beoogde opvolger een cadettenschool in Kozakkenland bij Rostov aan de Don. Zo’n bezoek is uiteraard bedoeld voor de patriottische kiezer. Het relaas van Kommersant journalist Kolesnikov is hilarisch. Een cadet raakt zenuwachtig , wanneer de president hem in het computerlokaal vraagt of hij ook een eigen site heeft en of Poetin die mag zien. Kolesnikov beschrijft hoe ook de president in lichte paniek raakt ,wanneer de foto’s op de site niet openen. Kan het niet, of kan de president het niet? Medvedev probeert zijn mentor te reden en een goede beurt te maken als tech-savvy politicus, maar slaagt er evenmin in de foto’s te openen.

Later die dag bezocht Medvedev Krasnodar voor een tentoonstelling met plannen voor grote investeringsprojecten in Rusland. Hij liet qua economische plannen nog niet het achterste eindje van zijn tong zien en beperkte zich tot algemene oproepen voor publiekprivate samenwerking ter ontwikkeling van de regio’s. Aleksandr Sjochin, de voorzitter van de Industriële Raad, lobbyde bij Medvedev voor belastingverlagingen voor het bedrijfsleven.

De Centrale Kiescommissie zegt harde onderhandelingen te voeren met de grote televisiezenders in de hoop prime time te krijgen voor de verkiezingsdebatten. De zenders denken echter aan ’s ochtends vroeg, het midden van de dag en ’s avonds laat. Medvedev’s keuze om niet aan de debatten deel te nemen zal de zenders ook niet inspireren om de kopers van hun reclametijd te overtuigen, dat de mensen echt naar zo’n debat zullen gaan kijken. Tsjoerov – van de Kiescommissie – heeft zichzelf een opkomst van 60% ten doel gesteld. Een te stille campagne baart zelfs hem zorgen.

Maar wellicht hoeft Tjsoerov zich geen zorgen te maken. Volgens cijfers van het Levada centrum is 77% van de respondenten in meerdere of mindere mate geïnteresseerd in de presidentiële verkiezingen van 2 maart. 49% denkt zelfs dat - ondanks dat de uitslag vast lijkt te staan - de verkiezingen verandering zullen brengen in het eigen leven of dat van vrienden en familie. De verkiezing is dan wel geen spannende race, blijkbaar vinden veel Russen het toch belangrijk hun steun uit te spreken voor Poetin’s aangewezen opvolger. Bovendien denkt bijna de helft van hen dat de machtswissel van invloed zal zijn op hun leven.

Democratie betekent anno 2008 voor de respondenten van Levada immers geen spannende verkiezingsstrijd, maar ‘hoge levensstandaarden voor de bevolking’ (60%), ‘onafhankelijk rechtspraak en parlement’ (12%), ‘geheel onafhankelijk media (6%) ‘naleving van rechten van nationale en andere minderheden’ (5%).

Ekspert beschrijft de huidige status van de machtsoverdracht: “Medvedev bevindt zich in een vreemde situatie. De verkiezingen heeft hij al gewonnen. Dat begrijpt iedereen. De strijd aangaan voor een al vaststaande overwinning zou dom zijn. Achter hem staan de nationale leider (Poetin, JM), de bestuurspartij (Verenig Rusland, JM), de elites in het centrum en de regionen, de televisie en de gehele macht van bestuurlijke middelen. Tegenover hem staan de onsuccesvolle veteranen van voorgaande presidentiële campagnes en een onverstaanbare clown met een programma dat op een a4tje past. (Ekspert weet natuurlijk niet dat dit a4tje in Nederland even een electoraal succesvolle formule was, JM)

Medevev hoeft niets anders te doen dan de tijd tot de machtsoverdracht te gebruiken voor het beantwoorden van enkele vragen. “ … “Hij is voorlopig meer een plaatsvervanger dan ‘voortzetter’ van Poetin. Een ander spel kan er nu niet gespeeld worden. … Maar over enkele maanden breekt er een nieuwe toekomst aan. Niemand van de vertegenwoordigers van de macht wil het nog erkennen, maar de Poetinesque bestuursmethodes zullen ophouden te werken.

Ik merk dat de journalisten, die ik lees, verheugd zijn over de komst van Medvedev. Zijn stijl lijkt anders en gemakkelijker dan die van Poetin. Men weet echter niet wat hij straks gaat doen, dus gaat het gesprek vooral over de stijl. Ekspert vervolgt: “ Poetin bestuurde niet, hij voerde oorlog. Zelfs vreedzame zaken werden uitgevoerd of ten minste beschreven al waren het rapporten van de generale staf.” “De taak van Medvedev is nu het aangeven van een verandering van stijl. … De kandidaat Medvedev praat niet met hen die nog op hem zullen stemmen, hij praat met hen die zich al met de resultaten van de verkiezing verzoend hebben. Hij vertelt hen niet ‘wat’ er gaat komen, maar ‘hoe’ het gaat komen.”

Verkiezingen regionale parlementen

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=848019

Op 2 maart worden er ook 11 verkiezingen gehouden voor regionale parlementen. De consolidatie van de partijen, die nu in de Doema zitten, is ook hier weer duidelijk zichtbaar. De kleinere partijen hebben het erg moeilijk. In enkele gevallen worden kleine partijen uitgesloten op grond van de constatering van een te hoog percentage valse handtekeningen, in de meeste gevallen haakten de partijen zelf af.

De SPS doet mee in de Ivanovsk oblast. De Agrarische Partij Rusland in Jakoetie, de Partij voor Vrede en Eenheid in de Amoer Oblast en Burgerkracht in de Sverdlovsk Oblast. In de Jaroslav Oblast doen er 9 partijen mee. Naast de bekende vier zijn dat de Groenen, Burgerkracht, de Volksbond , de Agrarische Partij Rusland en de Patriotten van Rusland.

Uiteraard wordt er geklaagd over bestuurlijke druk op oppositiepartijen. Kommersant suggereert dat financiën een belangrijkere rol spelen. De parlementsverkiezingen hebben de kassen leeggezogen.

Inflatie

http://www.rg.ru/2008/01/29/inflacia.html
http://www.rg.ru/2008/02/02/inflyacia.html
http://www.expert.ru/articles/2008/01/31/infl/
http://www.rg.ru/2008/01/31/forum.html

Rossiiskaja Gazeta bespreekt de uitgangspunten van de drie betrokken ministeries voor het inperken van de inflatie. Het ministerie van financiën, het ministerie voor economische ontwikkeling en handel en het ministerie van landbouw zitten samen in een speciale werkgroep onder leiding van minister van financiën Koedrin. Alle drie benaderen ze het inflatieprobleem echter vanuit andere hoek. Ook de economische experts van Ekspert hebben een eigen mening.

Het ministerie van financiën let vooral op de monetaire factoren en met name de instroom van buitenlands kapitaal. Koedrin kondigde op het recente internationaal economisch forum in Moskou trots aan dat de instroom van buitenslands kapitaal dit jaar verdubbeld is van 42 miljard tot 82 miljard dollar. Dit succes biedt hem echter ook kopzorgen. Deze instroom van kapitaal wordt niet ‘gesteriliseerd’ in stabiliteitsfondsen zoals de petrodollars, maar vindt zijn weg naar de economie en doet zo de geldmassa groeien. Het ministerie van financiën en de Centrale Bank kondigen aan te willen gaan kijken of Russische staatsbedrijven wel zoveel geld uit het buitenland moeten lenen. Het motto van het ministerie van financiën blijft wat het was: inflatie bestrijden doe je door de geldmassa te beperken.

Op hetzelfde forum zegt de voormalig minster van economische ontwikkeling Herman Gref iets heel anders: “Met het ‘steriliseren’ van financiële middelen alleen, overwin je de inflatie niet. De vraag naar geld bestaat. En als Russische banken en bedrijven niet hier kunnen lenen dan doen ze het wel in het buitenland. En dan wordt de Centrale Bank toch gedwongen om valuta op te kopen en roebels uit te geven. Dat drijft de inflatie op.”

Enkele door Ekspert geïnterviewde economen denken dat de overheid niet zou moeten willen proberen de consumptie te drukken, maar juist de productie zou moeten willen vergroten. Het middenbedrijf heeft veel behoefte aan langlopende investeringen om de eigen productie te ontwikkelen en uit te breiden. De groei van de inflatie ligt in het feit dat de salarissen met 20 tot 30% per jaar stijgen, maar de productiviteit van arbeid slechts met enkele procenten. Niet de vraag, maar het aanbod veroorzaakt volgens hen het probleem.

Het ministerie voor economische ontwikkeling en handel ontkent het belang van de monetaire factoren niet, maar legt de grootste verantwoordelijkheid bij de prijsstijging van basisproducten. Rusland produceert zelf te weinig, waardoor er veel geïmporteerd moet worden en de Russische markt beïnvloed wordt door prijsstijgingen elders . Terwijl de inflatie over het jaar 2007 berekend is op 11,9%, steeg de prijs van brood in 2007 met 22,4%, de prijs van zonnebloemolie met 52,3%, melk met 30,4%, eieren met 28,7% en kaas met 56,3%.Het zijn vooral deze basisproducten, die de inflatie doen stijgen. Ook treffen de prijsstijgingen van deze producten juist de minst beschermde lagen van de bevolking.

Voorlopig is er voor enkele basisvoedselproducten een prijsakkoord tussen producenten en handelaars gesloten. Deze overeenkomst , die zojuist verlengd is tot mei, wordt gezien als een noodoplossing. Een negatief gevolg van deze oplossing is, volgens Ekspert, dat er minder van deze basisproducten in de schappen komen te liggen en dat de winkelketens hun winstmarges halen door de prijzen van de ander producten te verhogen.

Het ministerie voor economische ontwikkeling en handel heeft op de lange termijn meer vertrouwen in de ontwikkeling van concurrentie op de eigen markt voor landbouwproducten en algemene programma’s ter stimulering van de landbouwsector zoals gesubsidieerde kredieten. De door Ekspert geïnterviewde economische experts denken ook aan belastingvoordelen.

Een belangrijke kostenpost voor de landbouwproducenten zijn de stijgende prijzen voor energie en bouwmaterialen. Georganiseerde strijd tegen kartelvorming en de invoering van handel op beurzen zouden volgens het ministerie de ergste prijsstijgingen moeten drukken.

Het ministerie van landbouw wil nog meer voor de landbouwsector doen. Nu betaalt een boerenbedrijf de energiekosten vooraf. De landbouw sector zou meer financiële vrijheid krijgen wanneer het pas naderhand voor de energiekosten zou hoeven betalen. Ook moet energiebesparende technologie gestimuleerd worden. Nu is het energieverbruik ten opzichte van het bruto binnenlands product 3 tot 4 keer hoger dan in EU landen.
Er is nog een manier om naar de zaak te kijken. Economische experts wijzen op het gebrek aan personeel als oorzaak voor inflatie. “We moeten zelfs komkommers uit India importeren omdat er niet genoeg handen zijn voor de oogst in eigen land. Door de slechte oogst in India groeien de prijzen.“

Prioriteiten zijn er genoeg, zo denk ik. Maar weet de werkgroep onder leiding van Koedrin deze om te zetten in een praktische en doelmatige aanpak?

Belastingen

http://www.expert.ru/articles/2008/01/29/nalog
http://www.expert.ru/printissues/d/2008/02/nalogovye_novacii/

Het ministerie van financiën zegt bij monde van plaatsvervangend minister Sjatalov twee nieuwe wetsvoorstellen voor te bereiden. Het ministerie komt zo deels tegemoet aan de wensen vanuit het bedrijfsleven en denkt ook iets voor de werknemers te kunnen doen.

• Holdingmaatschappijen hoeven over hun ondernemingen niet langer afzonderlijk winstbelasting te betalen. Is de ene onderneming winstgevend en draait de ander verlies, dan werd er vooralsnog belasting betaalt over de winst van de winstgevende onderneming. Volgens het nieuwe voorstel mag de holdingmaatschappij de negatieve resultaten van verliesdraaiende ondernemingen aftrekken van de positieve resultaten van winstgevende ondertekeningen. Zo blijft er voor de holding meer geld over om te investeren in ontwikkeling en nieuwe projecten.

• Daarnaast wil het ministerie de omzetbelasting aanpassen. Het moet voor de Belastingdienst mogelijk worden om bepaalde aspecten van de BTW te compenseren of verlagen. Nu kan er geen onderscheid gemaakt worden. Er wordt flink gelobbyd om bepaalde sectoren van de industrie, gebieden of producten door verlaging van de omzetbelasting een grotere winstmarge te bieden en aantrekkelijker te maken voor investeringen.

• De Gemeenschappelijke Sociale Belasting wordt deels omgezet naar een verzekeringssysteem. Sinds 2000 verzamelt de overheid alle sociale belastingen en bepaalt vervolgens waar die besteed worden. Er is geen duidelijk verband tussen de afgedragen kosten en de verleende voorzieningen. De werkgever zou in de nabije toekomst voor hun werknemers direct premies kunnen gaan afdragen aan een pensioenfonds, een gezondheidsverzekering, een arbeidsongeschiktheidsverzekering etc. Er blijft mogelijk een kleinere sociale belasting bestaan voor de financiering van het basisdeel van het pensioen, kinderbijslag etc. Ook wordt het aantrekkelijker voor werkgevers om extra voorzieningen aan te bieden aan hun werknemers. Nu worden die nog dubbel belast.

• Het ministerie gaat bekijken of ook bijdrages van de werkgever aan het spaarpensioen vrijgemaakt kunnen worden van belastingheffing.

• De plannen voor een onroerend goed belasting laten nog op zich wachten. Er ontbreekt nog een goed register met onroerend goed objecten en hun eigenaren.

Milieu

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=847454
http://www.rg.ru/2008/01/31/ekologia.html
http://www.rg.ru/2008/02/02/priroda.html

Zowel Poetin als Medvedev hielden voor de Russische Veiligheidsraad een toespraak over het belang van het milieuvraagstuk voor de economische ontwikkeling van Rusland. Cynicus Kolesnikov van Kommersant merkt op dat ‘Poetin op dezelfde manier over het milieuvraagstuk praat als dat hij over het internationaal terrorisme oorpraat. ‘ Medvedev noemt hij deels schertsend ‘het meest heldere voorbeeld van betrokkenheid bij het milieuvraagstuk en een gentlemen-like oplossing voor de oplossing. In een land van blinden is eenoog koning, moet Kolesnikov gedacht hebben. Rossiiskaja Gazeta geeft beide leiders wat meer krediet en vertelt netjes over de inhoud van de toespraken. Deze zijn overigens hier in het Engels te lezen.

Zelf ben ik wel onder de druk van de toonzetting. Het milieuvraagstuk lijkt niet langer gezien te worden als liefdadigheid of show voor de wereldgemeenschap, maar men schijnt bewust te zijn geworden van de economische noodzaak van het probleem. De demografische aspecten zijn de slagroom op de taart.

Zo zegt Poetin “dat de verdere economische groei gebaseerd moet zijn op hoge ecologische standaarden … en direct verband heeft met een stijging van de productiviteit van arbeid”. Medvedev: “Vervuilende productie is niet allen verkwistend en energieslurpend, maar ook zeer gevaarlijk voor de mens en bovenal volstrekt niet concurrerend. … Al in de nabije toekomst kan het Russische bedrijfsleven de toegang tot de internationale markt ontzegd worden op grond van het voorwendsel dat onze producten niet aan de milieunormen voldoen. … Bovendien is innovatieve milieutechnologie geen extra uitgave, maar een zelfstandige en perspectiefrijke markt.”

Medvedev: “Boetes op milieuovertredingen liggen tien of zelfs honderd maal zo laag als de bedragen waarvoor milieuvergunningen gekocht worden. Dit systeem van betaling is een inkomstenbron voor een aanzienlijk deel van de federale en regionale bureaucratie. … Milieueisen moeten niet bepaald worden aan de hand van individuele afspraken, maar technische normen en deze normen moeten middels begrijpelijke procedures worden vastgesteld.” Medvedev wil doublerende functies van de verschillende overheidsorganen (Rostechnadzor, Rosprirodnadzor, Rospotrebnadzor, Rosselchoznadzor) samenvoegen.

Rossiiskaja Gazeta bericht in een ander artikel dat Rusland en China afspraken gemaakt hebben over ‘het rationeel gebruik van rivieren die over de landsgrenzen stromen.’ Het gaat voornamelijk over het voorkomen van verdere vervuiling van de rivier, de Amoer. Volgens minister Troetnev komt de overeenstemming nu voor de Chinese leiding het milieuvraagstuk een prioriteit geworden is. En voor Rusland ook, voegt hij daar - nog wat onwennig - aan toe.

Polen

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=84856

De Poolse minister van defensie doet Rusland schrikken door te suggereren dat de Verenigde Staten wel eens toestemming voor de plaatsing van het Amerikaanse raketafweersysteem in Polen zouden kunnen krijgen. Ook zou hij een NATO basis in Polen verwelkomen. De nieuwe President Donald Tusk, die eerder een luisterend oor toonde voor de bezwaren van Moskou, komt 8 februari naar de Russische hoofdstad. Wellicht heeft hij zich middels Sikorsky ‘s halve beloftes een betere onderhandelingspositie verworven.

Een paradox binnen deze driehoeksverhouding is dat de Amerikanen zeggen het raketschild te bouwen voor het gevaar uit Iran, de Polen het raketschild willen ter bescherming tegen Rusland en de Russen vrezen dat het raketschild hun First strike optie limiteert en zo de Amerikanen voor het eerst in een halve eeuw de mogelijkheid geeft om een nucleaire aanval op Rusland uit te voeren. Ra, ra, wat moeten wij, Europeanen, met dit vat buskruit?

Ingoesjetië

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=847478
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=846276

Er verschijnt meer nieuws over de demonstraties in Nazran, de hoofdstad van Ingoesjetië, tijdens de afgekondigde antiterrorisme operatie van vorig weekeinde. De demonstratie werd officieel georganiseerd ter ondersteuning van Poetin. De subtekst is echter het dringende verzoek aan Poetin om de bevolking te verlossen van de president van de republiek, Moerat Zjazikov.

Een deel van de demonstranten, dat ondanks de afzettingen het plein had kunnen bereiken, ging over tot confrontatie. Het gebouw van de overheidskrant ‘Serdalo’ werd platgebrand. Hotel Assa liep slechts brandschade op. De veiligheidstroepen vonden in een garage meer dan honderd geprepareerde molotovcocktails. Volgens organisator, Magomed Erlojev, heeft de oppositie niets met de ongeregeldheden van doen. De relschoppers zouden provocateurs zijn, in dienst van de regionale overheid. Zelf was hij tijdens de demonstratie in Moskou.

Erlojev organiseerde eerder de actie ‘ik heb niet gestemd’. De oppositie verzamelde 90.000 handtekeningen van mensen die niet gestemd zouden hebben. Volgens officiële resultaten was de opkomst in de republiek 99%.

De volgende demonstratie staat gepland voor 23 februari. Kommersant schrijft dat er arrestatiebevelen uitgeschreven zijn voor enkele organisatoren en dat zij inmiddels actief worden gezocht. De krant suggereert dat Erlojev het land al heeft verlaten.

Drugstesten in onderwijs

http://www.rg.ru/2008/01/31/narkotiki.html

Fedorov van de Federale Anti-Narcotica Dienst (FSKN), wil verplichte drugstesten voor scholieren en studenten. Hij ziet geen juridische belemmeringen. Het Hoger Gerechtshof oordeelde echter vorig jaar nog dat de gouverneur van Perm geen verplichte drugstest mocht invoeren. Ook de toenmalige minister van gezondheidszorg Zoerabov en ombudsman voor mensenrechten Loekin zijn tegen de verplichte drugstesten.

Er zijn bedrijven, die hun werknemers op drugs testen, met name in de mijnbouw en andere gevaarlijke industrieën. In de republiek Tatarstan worden alle scholieren en studenten getest. Van de 93.000 zijn er 190 betrapt. Ook de Moskouse Staatsuniversiteit genoemd naar Bauman controleert de studenten. Daar is nog nooit iemand een gepakt.

Volgens officiële cijfers kent Rusland 350.000 drugsverslaafden. Schattingen naar het ware aantal lopen op tot meer dan 5 miljoen.

Immigratie

http://www.rg.ru/2008/01/31/narkotiki.html

Rossiiskaja Gazeta interviewt de kersverse voorzitter van een overlegorgaan voor GOS landen over het immigratievraagstuk. Het motto voor de toekomst is ‘hoe meer legale, hoe minder illegale migranten.’ Dat betekent betere informatie over beschikbaar werk in thuislanden en betere ontvangst in het land van aankomst met woonruimte, registratie, medische controle, een concreet aanbod van werk en zelfs ‘professioneel onderwijs’ (inburgeringcursus, JM).

Volgens cijfers van de Verenigde Naties zijn er in de voormalige Sovjet-Unie ongeveer 10 miljoen migranten aan het werk in een ander land dan hun thuisland. De migrant is in 9 van de 10 gevallen een man en in de leeftijd tussen de 18 en 39 jaar. Hij spreekt minder goed Russisch en heeft minder werkervaring dan enkele jaren terug.
De migratiedienst wil beter gaan samenwerken met de gemeentes. Het zijn volgens ‘de federalen’ vaak netwerken van gemeentelijke ambtenaren, die ‘slavenarbeid’ op werkplaatsen en bouwterreinen gedogen. Ook het bedrijfsleven kan helpen. Ik lees ook hier het buzzword van dit moment: publiekprivate samenwerking. Bedrijven kunnen zich aansluiten bij ‘immigratiebeurzen’ (uitzendbureaus, JM) en hun nieuwe werknemers taallessen aanbieden.

Daarnaast wil de Migratiedienst meer samen gaan werken met drie non-gouvernementele organisaties, die een netwerk van informatiecentra met rechtsbijstand rondom treinstations en vlieghavens opzetten. Deze organisaties willen ook graag uitbreiden naar de hoofdsteden in de andere GOS landen.

Geboortecijfers

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=848335
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=845571

Het afgelopen jaar zijn er 1.602.387 baby’s geboren. Dat zijn 11,3 baby’s. Dit is het hoogste geboortecijfer in 15 jaar. Vorig jaar werden er per 1000 inwoners 10,4 baby’s geboren. Kommersant duikt de geschiedenis in.

Chodorkovskii

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=848458
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=847397

Chodorkovskii is in hongerstaking gegaan om aandacht te krijgen voor het lot van zijn voormalige advocaat Aleksanjan, die vanaf 5 februari berecht wordt voor betrokkenheid bij de verduistering van vermogen van Tomskneft en aandelen in de olieverwerkingsfabriek VNK.

Aleksanjan lijdt aan aids en lymfeklierenkanker. Chodorkovskii zegt dat men probeert om Aleksanjan een bekentenis af te dwingen door hem medische hulp te weigeren. Met een flink gevoel voor pathos, roept Chodorkovskii Aleksanjan op om hem dan maar op een willekeurige wijze van iets te beschuldigen. Als hij maar medische verzorging krijgt. Volgens de gevangenis kan Aleksanjan best verzorging krijgen, maar weigert hij zelf enkele behandelingen.