Nieuwsbrief Russische Pers Week 36
Beste lezer, Ik had gisteren minder tijd om te schrijven dan anders en heb daarom gekozen voor een wat droge variant van de wekelijkse nieuwsbrief. Ik ben blij te lezen dat de EU zijn verantwoordelijkheid wil nemen in het conflict in de Zuidelijke Kaukasus. Het is mijn verwachting dat een gezamenlijke vredesoperatie van de EU en Rusland beide entiteiten dichter bij elkaar zal brengen.
Aandelenkoersen: De Russische indexen RTS en MMVB zijn de afgelopen maanden met 30% gedaald. De Russische beursgenoteerde bedrijven zijn in totaal met 400 miljard dollar in waarde geslonken. Bovenop de wereldwijde teneur en de dalende olieprijzen kwamen de affaires met BP-TNK en het staalbedrijf Metsjel, die de investeerder het idee geven dat de politieke risico’s in Rusland groot blijven. Vervolgens waren het de internationale spanningen rond de Russische militaire interventie in Georgië, die veel buitenlandse investeerder motiveerden zijn of haar geld uit Rusland te halen. Het laatste zorgenkindje is de dalende roebelkoers.
Metsjel: Het van prijsafspraken verdachte staalbedrijf Metsjel heeft een relatief bescheiden boete gekregen onder de voorwaarde dat het nieuwe longlopende contracten sluit met de afnemers en de prijzen voor steenkool ‘vrijwillig’ met 15% laat dalen. Monopoliewaakhond Artemjev zegt dat ook andere steenkoolproducenten hun prijzen zullen laten zakken. Metsjel is geen tweede Joekos geworden.
BP-TNK: BP en het Russische consortium AAR hebben overeenstemming bereikt over de voorlopige toekomst van het Brits Russische oliebedrijf BP-TNK. De volgens de Russische aandeelhouders partijdige topman Dudley ruimt voor het eind van het jaar het veld. De raad van directeuren krijgt meer macht. Zo krijgen de Russische directeuren meer zeggenschap over het personeelsbeleid en de internationale strategie van het bedrijf. Daarbij zullen er aandelen worden vrijgegeven. Deze IPO zal (1) helpen de waarde van het bedrijf te bepalen, voor het geval dat een van beide partijen zich wil laten uitkopen, en (2) de mogelijkheid bieden aan een van beide partijen om een meerderheidsbelang te verwerven. Afgezien van de controles vanuit de migratiedienst en belastingdienst heeft de Russische overheid zich niet in dit conflict gemengd.
Russneft: De belastingdienst wilde aantonen dat oliebedrijf Russneft via tussenpersonen olie van de eigen dochterbedrijven kocht om zo extra kosten te genereren, die vervolgens van de belastbare bedrijfswinst konden worden afgetrokken. Het Hoogste Arbitrage Hof oordeelt echter dat de belastingdienst geen recht heeft om de boekhouding van derden aan te voeren. Dit is een duidelijk signaal aan de belastingdienst om gas terug te nemen en het bedrijfsleven meer ademruimte te geven. De uitspraak kan ook implicaties hebben voor andere lopende zaken zoals die tegen het supermarktketen Eldorado.
Evroset: Topmanagers van telecombedrijf Evroset worden verdacht van afpersing van een expediteur. Het lijkt een gefabriceerde zaak.
Airunion: Luchtvaartmaatschappij Airunion heeft mede door de hoge brandstofprijzen een enorme schuldenlast opgebouwd. De afgelopen twee weken stagneerde het vliegverkeer tussen verschillende vliegvelden in het Verre Oosten, Siberië, Zuid Rusland en Moskou. Het overheidsaandeel in Airunion zou al worden overgedragen aan staatsbedrijf Rostechnologie. De overheid heeft nu een plan ontwikkeld waarbij de luchtvaartmaatschappij Atlant-sojoez van de Moskouse overheid, het Moskouse vliegveld Vnoekovo en het vliegveld van Krasnojarsk Emeljanovo zijn betrokken. De nieuwe luchtvaartmaatschappij zal groter worden dan Aeroflot. Dit lijkt goed nieuws voor de reizigers. Wat er precies zal gebeuren met het aandeel van de private investeerders in Airunion is nog onduidelijk.
Koude oorlog: Slechts 18% van de Russische bevolking gelooft dat de verhoudingen met Europa en de VS voor lange tijd zullen verslechteren. 47% denkt dat de spanningen nog even zullen oplopen, maar dat de verhoudingen daarna weer zullen normaliseren. Het percentage respondenten dat van mening is dat Rusland ook de banden met landen buiten ‘het westen’ moet verbreden neemt toe; opvallend genoeg vooral in de hoofdsteden.
ODKB: De ODKB is het alternatief voor de GOS. Lidstaten Rusland, Wit-Rusland, Armenië, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan en Oezbekistan gaan de samenwerking op het gebied van defensie- en veiligheidsvraagstukken uitbreiden. De lidstaten spraken gezamenlijk hun steun uit voor het optreden van Rusland in Georgië en waarschuwden de Navo voor de negatieve gevolgen, die verdere uitbreiding naar het oosten voor de stabiliteit in de regio kan hebben. Vergelijkingen met het Warschaupact worden snel gemaakt. De wereld van de 21ste eeuw is echter complexer. De ODKB toonde zich bezorgd over de nucleaire ambities van Iran en de instabiele situatie in Afghanistan. Voorts ondersteunt de ODKB het voornemen van Rusland om een verdrag van Collectieve Europese Veiligheid uit te werken. Geen bipolaire wereld, wel een ingewikkeld puzzelwerkje van allerlei regionale organisaties.
Oezbekistan: Oezbekistan lijkt zich te compromitteren aan de bouw van een derde pijpleiding, die gas vanuit Turkmenistan, via Oezbekistan en Kazachstan naar Rusland zal transporteren. De bestaande leidingen hebben een capaciteit van 54 miljard kubieke meter. De derde leiding zou die capaciteit met 20 tot 30 miljard vergroten. Dit is een voorlopige overwinning voor Moskou in de strijd om het transport van het extra gas, dat Turkmenistan zegt te gaan produceren. De geopolitieke ambities hebben echter een flinke prijs. Rusland belooft zijn Centraal Aziatische partners dat het de consumenten ‘Europese’ prijzen zal rekenen. In de praktijk betekent dit dat Gazprom de Centraal Aziatische landen de Europese prijzen, minus de Russische transportkosten vooruit zal moeten betalen. Er is dan veel minder ruimte voor onderhandelingen met landen als Oekraïne , die eigenlijk geen ‘Europese’ prijzen kunnen betalen. Moskou versterkt zo zijn positie in de Europese energieaanvoer, maar neemt daarbij volle de verantwoordelijkheid voor de energieleveranties aan bijvoorbeeld de Oekraïne. Dit zal Moskou niet in dank worden afgenomen.
Oekraïne: Een deel van de partij van president Joestsjenko heeft het vertrouwen opgezegd in de coalitie waarop het parlement gebaseerd is. Timosjenko loodste samen met de partij van Janoekovitsj een wet door het parlement die de macht van de president aanzienlijk zou verminderen. Zo zou onder andere de impeachment procedure vereenvoudigd worden. Joestsjenko sprak echter zijn veto over de wet uit en beschuldigde Timosjenko van landsverraad. De generaalprocureur bereidt de zaak al voor. Komen de oranje partijen niet meer tot elkaar dan wordt de coalitie op 18 september officieel ontbonden. Vervolgens is er een periode van een maand, waarin er een nieuwe coalitie kan worden geformeerd. Lukt dat niet, dan kan de president nieuwe parlementsverkiezingen uitschrijven.
Ingoesjetië: Er zijn bij mijn weten drie onderzoeken naar de moord op oppositieleider Evlojev. Generaal Procureur Tsjaika is persoonlijk belast met het strafrechtelijke onderzoek. De insteek van dit onderzoek is weinig hoopgevend. Ook het federale parlement heeft een onderzoek ingesteld. Een derde onderzoek wordt uitgevoerd door een groep mensenrechtenactivisten van de Maatschappelijke Raad. Familie en vrienden van Evlojev dreigen het recht in eigen hand te nemen. Een programma over Evlojev op televisiezender NTV wordt om technische redenen niet uitgezonden.
Procureur: De onderzoekscommissie binnen maar ook weer onafhankelijk van de Generaal Procureur bestaat één jaar. Na een jaar van onderlinge verdachtmakingen en tegenwerking verschenen de Generaal Procureur Tsjaika en het hoofd van onderzoekscommissie Bastrykin plots als goede collega’s op de persconferentie. Mooie woorden, blijk van respect; een vreemde zaak. Wat is er achter de schermen gebeurd?
Reznik:De aanklacht tegen Jabloko politicus Maksim Reznik is ingetrokken.