6/11/07

Kort nieuws week 23

Loezjkov

Loezjkov mag van Poetin nog vier jaar burgemeester van Moskou blijven. Niet zozeer vanwege zijn successen als wel een aantal problemen die hij nog moet oplossen, redeneert Poetin. De president noemt expliciet de lopende affaires van burgers die in malafide huizenbouwfondsen investeerden. Kommersant redeneert dat het dankzij dit herenakkoord het Kremlin bij de komende verkiezingen verzekerd is van de Moskouse stemmen en Loezjkov voorlopig geen vrees hoeft de hebben dat een nieuwe president zijn relaties met de zakenwereld gaat onderzoeken.

Daags later kondigt Loezjkov een verhard migratiebeleid voor zijn stad aan dat tegen de federale koers van liberalisering in gaat. Vreemdelingenpolitie gaat meer controleren, hogere straffen voor onderverhuur van woonruimte aan illegalen, kliklijnen en werkgevers moeten hun ‘gastarbeiders’ medisch laten keuren. De Federale Migratiedienst en parlementariërs noemen Loezjov’s uitspraken ‘retoriek’ en ‘vijf minuten haat’. Hij zou Moskouse belangen boven de Russische stellen. Zonder instroom van migranten zou de bouwsector in de hoofdstad instorten.

Partijpolitiek

De Communistische Partij heeft haar campagnestrategie bepaald. Nu de ander partijen zich steeds vaker met linkse leuzen profileren, wil de KPRF de kiezer aantonen dat zij voortdurend de juiste koers gevoerd hebben. De andere politici zijn vrij vertaald naar het Nederlands: ‘draaikonten’. Voor de hogere plaatsen op de verkiezinglijst worden genoemd: partijleider Zjoeganov, fysicus en Nobelprijs winnaar Zhores Alferov, regisseur van o.a. de recente tv verfilming van de Meester en Margarita, Vladimir Bortko, zesvoudig Olympisch langlaufkampioene Ljoebov Egorova en de ooit tweede vrouw in de ruimte Svetlana Savitskaja.

De Moskouse afdeling van de SPS is tot op het bot verdeeld. In april moesten alle leden zich opnieuw inschrijven. Dit deden er slechts 940 van de oorspronkelijke 2400. Een andere groep van 1200 leden koos recent een alternatief bestuur. De federale partijtop noemt hun conferentie ongeldig. Onderwerp van discussie is de loyaliteit van de partij aan Poetin’s politieke consensus.

Verenigd Rusland kreeg advies van Poetin’s ideoloog Vladislav Soerkov. De partij moet campagne voeren ‘tegen de wilde beloftes en het populisme van de oppositiepartijen’. VR moet zich presenteren als ‘de partij van het gezonde verstand’. De briljante campagnestrateeg of zo u wilt kwade genius van Ruslands virtuele democratie, Soerkov: ‘De mensen willen verandering, maar zonder gevaar en ten betere. Daarom moet VR de mensen het gevoel geven van dergelijke verandering.’

Meer Soerkov

Soerkov gaf deze week ook een master class aan de crème de la crème van de Russische politicologen en journalisten. ‘Een soevereine democratie geeft ons land de mogelijkheid om aan een rustige toekomst te bouwen.’ ‘We kijken te veel naar het verleden en naar buiten. We moeten ons op onze eigen toekomst richten’ en ‘op pragmatische wijze onze idealistische doelen nastreven.’

In zijn lezing conceptualiseert Soerkov de Russische politieke cultuur: (1) Russen verlangen naar eenheid. Centralisatie van macht verbeeldt deze drang naar collectiviteit. (2) Personificatie van staatsinstituten. (3) ‘De Russische politieke cultuur kijkt van oudsher vanuit een Utopia.’ Dit idealisme uit zich in romantisme en politieke vergezichten. ‘Onze toekomsten zijn altijd eindig: Laten we communisme bouwen en dan komt er geluk. Laten we een markteconomie bouwen en dan zal de onzichtbare hand alles op orde brengen. Velen zien ook de democratie als zo een einddoel. Democratie is echter niet iets statisch. Het vereist voortdurende aandacht en arbeid.’

Werkeloosheid daalt sterk

Rosstat publiceert werkeloosheidscijfers. Deze dalen van 9.1% in 2004 tot 7.2% in 2007. Het aantal economisch actieve burgers is in dezelfde periode met 2,5 miljoen gegroeid. Migratie heeft geen invloed want de beroepsbevolking blijft ongeveer gelijk. De Russische ‘CWI’ zegt met name effectiever te worden in het aan het werk krijgen van jongeren.

Een expert berekent dat deze groei een sterke invloed heeft op het BNP. Eén derde van de BNP groei zou toe te schrijven zijn aan de groeiende economische activiteit in de samenleving. Wetenschapper Ivanter wijst erop dat hervorming van de arbeidsmarkt essentieel is om de groei door te zetten. Hij denkt dan aan betere arbeidsomstandigheden en ‘waardige’ salarissen.

Economisch Forum

Ekspert interviewt Kirill Androsov, plaatsvervangend minister van economische zaken aan de vooravond van het economische forum in Sint Petersburg. Interessant vind ik zijn uitleg over het raamwerk dat de ontwikkeling van de Russische economie moeten bespoedigen. Hij hoopt op een synergie tussen een aantal complementaire instituten.

Zo zijn er de bijzondere economische zones (belastingvoordelen), het Russische Venture Fonds (levert kapitaal) , de Ontwikkelingsbank (financiert langlopende projecten, verzamelt en verspreidt kennis van financieringsvormen voor publiekprivate samenwerking), het Investeringsfonds (financiert en coördineert aanleg infrastructuur), Het Fonds voor Informatie en Communicatie (stimuleert ontwikkeling op gebied van automatisering).

Op de vraag van Ekspert of de patiënten de dokterskamer wel kunnen vinden, antwoord Androsov enthousiast: ‘Geef ons een jaar en er zullen gezonde patiënten zijn.’

Nanotechnologie

De parlementsfractie van VR doen een levensvatbaar voorstel voor de organisatie van grootschalige staatsinvesteringen (3,7 miljard euro) in de ontwikkeling van nanotechnologie. Rosnanotech wordt een niet commerciële organisatie, dat dus geen winst mag afromen. De organisatie kan investeren in aandelen of kapitaal van ondernemingen of endowment fondsen.

Niet meer dan 10% van het jaarlijks totaal budget mag worden uitgegeven aan bestuurlijke en administratieve uitgaven. De regering en samenleving controleert de organisatie via een raad van waarnemers bestaande uit 5 leden van het kabinet, vijf parlementariërs of senatoren en vijf vertegenwoordigers uit de wetenschap, het zakenleven en de Publieke Raad. Ook zal Rosnanotech gebonden zijn aan de accountant regels voor OAO’s.

Een vergelijkbare constructie is door VR voorgesteld voor het overheidsgeld (6.8 miljard euro) dat wordt uitgetrokken voor de renovatie van oude, brandgevaarlijke huizen. Voor 1 januari 2012 moet de ‘corporatie’ de huizen van 196.000 gezinnen renoveren. De eigenaren zelf betalen 5 tot 10%. Dit als een stukje eigen verantwoordelijkheid. Om het geld te ontvangen moeten de bewoners zich ook in verenigingen van eigenaren organiseren. Naast de koophuizen renoveert de corporatie nog 1,9 miljard m2 sociale woonhuizen.

Silicon Valley

Rossiiskaja Gazeta interviewt Jevgeni Oetkin, CEO van Sitronics, een Russische producent van televisies, DVD spelers, huishoudelijke apparaten en mobieltjes. Oetkin voorspelt een Russische Silicon Valley ten noorden van Moskou, een locatie waar nu al twee technische universiteiten liggen.

‘Ervaringen uit Japan en Noord Korea in de jaren 60 en 70 tonen aan dat de integratie van verschillende productieniveaus in grote holdings zeer succesvol kan zijn. Zo een ‘ecosysteem’ garandeert kleine creatieve collectievenen fabrieken afname van hun ideeën en productie.’

Sitronics investeerde al 200 miljoen dollars in haar productieketen. Zo kocht Oetkins bedrijf technologie voor chip productie in bij het Frans Italiaanse ST Microelectronics. Voorlopig komt echter nog 90% van de elektronische componenten uit het buitenland.

Oetkin zegt dat de overheid de sector zou kunnen helpen door de interne vraag naar Russische elektronica te vergroten, door de verdere ontwikkeling van GLONASS, de Russische GPS, en een ‘nationaal project’ voor digitale televisie.

Schoonmaak touroperators

Slechts 1300 van de oorspronkelijke 10.000 touroperators hebben een nieuwe licentie gekregen. Met name het verplicht stellen van een bankgarantie van 144.000 euro voor internationaal opererende bedrijfjes en 14.400 euro voor reisagentschappen voor de binnenlandse markt zorgt voor veel afvallers.

Biomedisch materiaal en donorkwestie

Minister van gezondheidszorg Zoebarov verklaart de plotselinge in- en uitvoer stop van biomedisch materiaal: Er is angst onder de veiligheidsdiensten dat onder andere haren en nagels gebruikt worden voor het produceren van biologische wapens speciaal gericht op het DNA van de Russische bevolking. Zoebarov lijkt die dreiging niet zo serieus te vinden maar voegt er wel aan toe dat dergelijk onderzoek wel degelijk plaats vindt. Ook vindt hij het ongepast dat Russisch biologisch materiaal gebruikt wordt in de internationale parfumindustrie. Binnen afzienbare tijd komt er een set nieuwe regels die de in- en uitvoer van biologische materialen voor medische doeleinden reguleert: bloedonderzoek, bloedpreparaten, beenmerg, donororganen.

Het gesprek gaat vervolgens over het gebrek aan donororganen. Het donorcodicil, voor vele Nederlanders niet voldoende, is voor de Russen nog een ideaal. Verder kondigt hij de bouw aan van 15 technologisch zeer hoogwaardige ziekenhuizen die de basis moeten vormen van de artsenopleidingen en medisch onderzoek.

Weeskinderen

Dmitri Medvedev wil een nieuwe wet schrijven die de rechten van ouders regelt. De huidige wet die uit 1920 stamt kent geen mechanisme waarbij de beslissing dat ouders hun kind afstaan of moeten afstaan teruggedraaid kan worden. Tegelijk moet het ook eenvoudiger worden om ouders tijdelijk hun rechten te ontzeggen, vindt Jevgenii Gontmacher.

Door het rigide beleid zitten de weeshuizen overvol met ‘halve wezen’, groeit 2.8% van de kinderen zonder gezin op en zijn andere kinderen weer overgeleverd aan mishandeling en verwaarlozing.

De nieuwe federale wet zou ook het pleeggezin moeten reguleren. Sommige regio’s hebben er nu hun eigen wetten voor. Een psychologe vertelt in het artikel dat adoptie in Rusland vaak geheim wordt gehouden voor de kinderen. Het is volgens haar echter beter dit op jonge leeftijd uit te leggen dan later als de schok des te harder aankomt.

Nasleep Naltsjik

Na druk vanuit het Europese Hof heeft de Russische overheid te kennen gegeven dat de lichamen van 65 islamitische strijders al een jaar gecremeerd zijn . In oktober deden aan de Tsjetsjeense regering in ballingschap gelieerde cellen een aanval op de stad Naltsjik in Kabardino-Balkarie. In de nasleep van de strijd was er slechts plaats in het moratorium voor de overleden agenten en burgers. De strijders werden in een koelcel naar Rostov aan de Don getransporteerd en daar na onderzoek gecremeerd. De nabestaanden horen nu pas wat er met de lichamen van hun familieleden gebeurd is.

Etnische spanningen in Stavropol (2)

9 juni 2007

Op 24 mei stierf een Tsjetsjeense student na een massale vechtpartij in de stad Stavropol
.
Kommersant-Vlast stuurde een journaliste om Tsjetsjeense ooggetuigen te horen. Volgens één van hen was het de politie die Gilani Ataev tot de dood heeft geslagen. Toen hij hem probeerde te helpen werd hij in zijn been geschoten: ‘De ME zijn Nazi’s. Velen van hen hebben in Tsjetsjenië gevochten en zetten hier hun strijd voort.’

Een nabij wonende Russische oma heeft gezien dat vier politieagenten op een liggende man insloegen en hoe een ander vervolgens in zijn been werd geschoten.

Negen dagen later laaiden de spanningen weer op toen twee Russische studenten, Dmitri Blochin en Pavel Tsjadin, dood werden gevonden. Al snel deden er verhalen de ronde dat volgens gebruik op de negende dag een wraakactie was uitgevoerd. Een theoloog/islamoloog noemt dit echter onzin. Zowel in de Sharia als de Tsjetsjeense Adat heeft de negende dag geen bijzondere betekenis.

Na de begrafenis van de twee studenten kwam een groep van 1000 inwoners bijeen op een plein in de stad. Velen waren tussen de 14 en 16 jaar oud. Ook waren er volwassen mannen en hele gezinnen. De menigte eiste het aftreden van de regering, de deportatie van de Tsjetsjenen en een open onderzoek naar de moorden. In het publiek circuleerden volgens een journalist van Ekspert copietjes met teksten zoals: ‘breng je bijl of pistool!’ en ‘beëindig de genocide tegen het Russische volk!’

Tijdens die dag had de politie het park waar jongeren normaliter wandelen al gesloten. De veiligheidsdienst had de universiteiten en hogescholen van de stad om lijsten gevraagd van alle studenten die mogelijk in de stad zouden kunnen zijn. Het gerucht ging dat er een groep van 400 Tsjetsjenen in de stad aangekomen was. s’ Nachts waren er al schoten gehoord.

Eén man, Aleksandr Chernovolov, de leider van ‘het Jermolov Front’ (Jermolov is een Russische generaal die rond 1820 de opstanden van Dagestaanse en Tsjetsjeense volkeren onderdrukte) werd al voor de bijeenkomst opgepakt en hem wordt ‘het opruien van nationalistische haat’ (artikel 282) ten laste gelegd. Een woordvoerder van de DPNI (beweging tegen illegale immigratie) omschrijft Chernovolov als een Russisch Abu Jahjah: De man die de jongeren juist in toom had kunnen houden.

200-300 jongeren trokken tegen het einde van de bijeenkomst met bedekte gezichten naar het hotel ‘Toerist’ waar veel Kaukasiers verblijven. Onderweg vernielden ze eigendommen en winkels van stadsgenoten van Kaukasische afkomst. De ME greep in en arresteerde 51 hooligans, die overigens weer snel werden vrijgelaten. Kommersant noemt het politieoptreden adequaat in vergelijking met de aarzelende reactie ten tijde van de rellen in Kondopoga in de zomer van 2006.

De autoriteiten blijven de etnische spanningen ontkennen. De twee vermoorde studenten waren niet betrokken bij een van de eerdere vechtpartijen, zeggen ze. Van vergelding kan geen sprake zijn. De arrestatie van een verdachte maakt de zaak nog gecompliceerder. Hij past niet in het plaatje van een Tsjetsjeense vergeldingsactie. De jongen komt oorspronkelijk wel uit het overwegend Islamitische Tsjerkessie maar is een aanhanger van het oude orthodoxe geloof. Voorts lijkt hij ook geen moordenaar. Volgens zijn moeder althans. Vrienden bevestigen zijn alibi. Hij zou ten tijde van de moord in een heel ander stad geweest zijn.

De journaliste van Kommersant gaat nog op zoek naar wat Russische stemmen: ‘Ze hebben alle Russen Tsjetsjenië uitgejaagd. Hoeveel Kozakken hebben ze daar wel niet vermoord, in stukken gesneden? En hoeveel meisjes verkracht? Ze komen hier naar toe, stelen auto’s, mobieltjes, slaan mensen in elkaar en verdwijnen vervolgens naar hun Tsjetsjenië en niemand die hun daar kan vinden.’ ‘Ik ben geen skinhead. Bij ons zijn geen skinheads. We voelen helemaal geen haat richting de Kaukasiers. Maar als iemand ergens een Rus aanraakt dan staan wij met hem.’

Ze schrijft hoe haar sportclubs met namen als ‘Rossia’ en ‘Roes’’ getoond worden. Jongens in camouflagekleding in de kelders van oude fabrieken. ‘Wij leren hoe we onszelf en onze familie moeten beschermen’, zeggen de bezoekers. ‘Dat is niets crimineels. De Tsjetsjenen en Dagestanis hebben overal in de stad sportclubs. Het zijn allemaal vechters.’

Vladimir Nesterov, een woordvoerder van de Unie van Slavische maatschappelijke organisaties, voorspelt dat wanneer er nog een straatgevecht volgt dat er rellen honderd keer erger dan in Kondapoga zullen volgen. ‘Iedereen weet waar de ander woont en waar ze hun bedrijven hebben.’