Verenigd Rusland

http://www.rg.ru/2007/10/17/grizlov.html

Rossiiskaja Gazeta publiceert een ingezonden brief van Boris Gryzlov over de aankomende parlementsverkiezingen.

'De verkiezingen zijn in essentie een federaal referendum ter ondersteuning van Vladimir Poetin.' … Het gaat niet alleen over de verhoudingen tussen politieke krachten (partijen, JM). De verkiezingen gaan over de toekomst van Rusland, over de voortzetting van de politieke koers, die de staat heeft behoedt, die de ontwikkeling heeft verzekerd en die de mensen het geloof in hun land teruggegeven heeft. … Verenigd Rusland is niet zo maar één van partijen. De partij is opgericht om het land soliditeit te geven. .. Voor het eerst in de recente geschiedenis van ons land hebben we laten zien dat een populaire partij niet perse een populistische partij hoeft te zijn.'

Gryzlov citeert een passage uit een toespraak van Poetin uit 2003 waarin de president zijn beklag doet over de kwaliteit van de gekozen volksvertegenwoordigers: '"Soms stemmen parlementariërs, overtuigde liberalen en voorstanders van progressieve economische theorieën, in de praktijk voor wetsvoorstellen die verwoestend zijn voor het overheidsbudget. En ze weten donders goed, wat ze doen. En sommigen die zich niet schamen zich publiekelijk ondernemer te noemen, zijn niets anders dan afzetters en bloedzuigers die ongegeneerd voor de grote bedrijven lobbyen." Verenigd Rusland heeft dit kiezersbedrog beëindigt en is een reële peiler van de realisatie van de presidentiële koers geworden.'

'Alleen dankzij de parlementaire meerderheid zijn we in staat gebleken om extra inkomsten uit de hoge olieprijzen in het budget te krijgen. Zonder die meerderheid zou het onmogelijk zijn geweest om een belasting op overwinsten in te voeren. De stemmen van de onafhankelijke kandidaten werden op dat moment gemakkelijk gekocht door hen die men de oligarchen noemt.'

Over Poetin's internationale beleid zegt de partijleider: 'Het huidige Rusland is Poetin. Rusland zonder Poetin is een Rusland zonder leiding, een Rusland zonder wil, een Rusland dat men kan verdelen en waarmee men dat kan doen wat hen goed uitkomt, een Rusland als grondstof. …De rechten van de Russische burger om het lot van het eigen land te bepalen, verkopen we niet. … Vandaag is alles duidelijk. Vaak staan achter de hartstochtelijke woorden over een enkele democratische weg slechts volledig materiële belangen en de wens anderen willens en wetens een beleid aan te praten dat tegen de eigen nationale belangen in gaat. … Zij (het westen, JM) maken zich pas echt zorgen om ons - en andere landen – wanneer we zelf aan onze toekomst denken en realistisch naar de zaken kijken.'

Toespraak Poetin

http://www.rg.ru/2007/10/18/putin-edinay-anons.html
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=816390
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=816657
http://www.expert.ru/articles/2007/10/18/line/

Poetin sprak – naar eigen zeggen – voor het laatst rechtstreeks met de natie. Deze keer geen grote verrassingen qua inhoud, dus ging het vooral om de records. Dit maal praatte de president 3 uur en twee minuten, 6 minuten langer dan vorig jaar. Hij beantwoorde 68 vragen geselecteerd uit 2,3 miljoen inzendingen, waarvan 88.000 via het internet.

Kommersant valt over de interpretatie van kijkcijfers door Vtsjoem die stellen dat 72% van de Russen naar de toespraak heeft gekeken. Dit zou een groei zijn van 6% ten opzichte van vorig jaar. De krant ziet echter dat TNS Gallup Media hele andere cijfers noemt. Zij hebben gemeten dat 57% van de televisiekijkers naar het rechtstreekse verslag heeft gekeken. Dat betekent dat eigenlijk maar één op de tien Russen de uitzending heeft bekeken. Bovendien daalt dit cijfer sinds 2001 gestaag, van 11,1% tot 8,7%. Ter vergelijking: ongeveer 6,8% van de Nederlanders keek dit jaar naar de troonrede.

De toespraak bevatte weinig denkvoedsel voor de kremlinologen: geen enkel woord over de opvolging, klaagt Ekspert. Alleen de uitspraak: 'Ik benadruk nogmaals dat ik nog niet besloten heb wat anders ik ga doen.'

Naderhand zei Poetin op de vraag van een journalist die naar zijn persoonlijke toekomst viste; 'We moeten zeker geen twee centra binnen de uitvoerende macht creëren. (de macht van de premier uitbreiden ten koste van de president, JM) … Ons staatssysteem moet zich ontwikkelen in de richting van een effectieve interactie tussen de uitvoerende, de rechterlijke en de wetgevende macht.' Deze uitspraak was weer een reden voor kenners om te concluderen dat Poetin waarschijnlijk niet op de premierstoel gaat zitten.

Rossiiskaja Gazeta kreeg een antwoord op vraag waarom Poetin de beslissing nam om de Verenigd Rusland lijst aan te voeren: 'Ik denk terug aan het begin van de jaren 90, toen het met een onbekwaam parlement onmogelijk was om heldere beslissingen te nemen. … In 2007 en 2008 hebben we verkiezingen en daarna zal er in het Kremlin een ander persoon zitten. In die situatie is het essentieel om de stabiele ontwikkeling van ons land te waarborgen. Het is moeilijk om de vinger op de knip te houden en tegelijk iedereen te laten meedelen. Het is van het grootste belang dat het volgende parlement na de verkiezingen bekwaam zal zijn.'

Kommersant schrijft dat de SPS een klacht heeft ingediend waarin de partij Poetin beschuldigt van politieke agitatie voor de partij Verenigd Rusland terwijl hij zijn functie als president uitoefent. Officieel mag hij dat alleen in zijn vrije tijd doen. Poetin zelf zei na afloop dat 'hij geen directe oproepen heeft gedaan om op één bepaalde partij te stemmen.' De kiescommissie deelt die mening. Ook de communisten zeggen een klacht in te zullen dienen. Zjoeganov eist ook drie uur prime time tv publiek. Officieel begint de verkiezingscampagne pas op 3 november.

Midden en kleinbedrijf

http://www.expert.ru/articles/2007/10/17/deloros/

Belangenorganisaties voor midden- en kleinbedrijf 'Zakelijk Rusland' en 'Opora' tekenden voor het derde jaar een samenwerkingsverband met de partij Verenigd Rusland. De samenwerking zou zijn vruchten al afdragen. Vele ideeën uit de ondernemershoek zijn dankzij VR in wetten omgezet of liggen nu klaar om getekend te worden. De ondernemers beloven hulp bij de nationale projecten en ondersteuning van de koers van de president. De Verenigde Russen beloven op hun beurt toegang tot investeringen, afname van de administratieve druk en belastingverlaging.

Een zakenman luchtte zijn hard: 'Ons grootste probleem zijn de bureaucraten die de opdracht hebben gekregen om onze werkzaamheden te reglementeren met eindeloze en deels onbegrijpelijke controles. In Rusland is er al een klasse van zakenmensen die zuinig zijn op hun naam en die hun verantwoordelijkheid nemen tegenover de mensen en de overheid. We bouwen fabrieken, winkels en magazijnen. Om het eens te worden over een object, verdoen we vaak allereerst vier tot vijf jaar om het vervolgens in een jaar te bouwen. Het is erg moeilijk om eigendomsrechten af te handelen' Vervolgens vergeleek hij Rusland met een slagschip dat op de oceaan vaart. Alles is goed. De kapitein is fantastisch, zijn officieren ook, maar de matrozen en bootsmannen stellen teleur.

Peilingen

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=816946&NodesID=2
http://www.rg.ru/2007/10/16/vciom.html
http://www.rg.ru/2007/10/17/reyting.html

FOM en Levada voorspellen nu een ruime winst voor VR . Voor berekeningen van mogelijke zetelverdelingen moet er ook een opkomstpercentage voorspelt worden. Voorlopig gaat men uit van 55%. VR zou dan in de buurt kunnen komen van de twee derde meerderheid nodig voor aanpassing van de constitutie. Mogelijk komen alleen de communisten hen in de parlementsbanken gezelschap houden. De LDPR schommelt rond de grens van 7%. Rechtvaardig Rusland lijkt weg te zakken.

Valerii Fedorov van het Vtsjoem concludeert dat de Russen geen enkele revolutie willen, 'geen socialistische, geen liberale'. 'Russen zijn zich minder gaan interesseren in politiek. Dit toont aan dat de maatschappij uit een periode van schok komt en dat er een periode van stabiliteit aanbreekt.' Fedorov ziet echter wel een 'grote linkse behoefte', die verklaart kan worden door de politieke activiteit van gepensioneerden.

Sjargoenov

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=816953

Het presidium van Rechtvaardig Rusland heeft de kandidatuur van Sergei Sjargoenov, de 27 jarige schrijver en correspondent die even op plaats nummer drie van de lijst stond, toch ingetrokken. Op zijn plaats staat nu de huidige minister van cultuur. Kommersant loopt de verschillende complot theorieën langs. Het dossier van Sjargoenov zou op Poetin's bureau gesignaleerd zijn. Andere partijbonzen zouden zich gepasseerd hebben gevoeld door de verrassende benoeming van de jongeling.

Persoonlijk vind ik het morele aspect van de beschuldigingen erg interessant. Men viel niet alleen over nare woorden over Poetin maar vooral ook over de inhoud van zijn boeken, die onder andere een levensstijl van drugsgebruik beschrijven.

Veiligheidsdiensten

http://www.expert.ru/articles/2007/10/16/gromov/
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=816023

Er wordt gepraat over een 'oorlog tussen de veiligheidsdiensten.' Kommersant schrijft dat 'deze oorlog al jaren gaande is maar dat de laatste veldslag standvastig vlak voor de verkiezingen plaats vindt.

Een recente golf arrestaties (o.a. Boel'bov en Gajdoekov) duidt op een conflict tussen de Narcoticadienst en de FSB, aldus Kommersant. Vorige week schreef de baas van de Narcoticadienst, mijnheer Tsjerkesov, na aanleiding van de speculaties rondom deze ogenschijnlijk gefabriceerde corruptiezaken een emotionele oproep om toch vooral de gelederen gesloten te houden.

Tsjerkesov schreef al eerder in 2003 een legendarisch artikel in Komsomolskaja Pravda. Daarin beschreef de generaal de historische rol van de veiligheidsdiensten in de ontwikkeling van Rusland. Het land hangt zijns inziens aan de 'haak van de Tsjekisten'.

Daarnaast uitten twee gouverneurs (van Irkoetsk en Tomsk) in de vorige weken openlijk kritiek op het functioneren van het ministerie van binnenlandse zaken dat in Rusland ook tot de veiligheidsinstituten wordt gerekend. Ook dit zou een teken aan de wand zijn. De verticale macht van de veiligheidsdiensten zou verzwakken.

Kommersant concludeert dat aan de vooravond van bijna alle verkiezingen de Russische veiligheidsmensen in grote stress raken: 'Alleen het perspectief van een min of meer vrije machtswissel alleen al brengt hen aan de rand van een zenuwinzinking'. Zo zou in 1996 de persoonlijke bodyguard van Jeltsin, mijnheer Korzjakov op het punt hebben gestaan om de verkiezingen af te lassen, ware het niet dat de oligarchen Jeltsin een beter alternatief boden om een democratische overwinning van de communisten te voorkomen.

Het rommelt continu binnen en tussen de veiligheidsinstituten. Zo was er rond 2003 een strijdt tussen de politieagenten en de veiligheidsdiensten. In 2005 ging het gerucht dat de bovengenoemde Tsjerkesov wel eens de plaats van FSB hoofd Patroesjev zou kunnen innemen. En nu Poetin de laatste maanden laat zien dat hij zonder veel moeite de een na de andere hoge functionaris kan vervangen lijkt het de sommige carrièrejagers in de diensten toe dat ze hun ellebogen moeten gebruiken om overeind te blijven in het gedrang om de voorste rijen.

Poetin benoemde Tsjerkesov maandag tot hoofd van een nieuw interdepartementair orgaan ter bestrijding van drugshandel. Dat zet hem volgens Gazeta op gelijke hoogte met Patroesjev die zo een interdepartementair orgaan leidt dat het terrorisme bestrijdt.

Andrej Gromov, een journalist van Ekspert, maakt zich niet druk om de recente ophef: 'Vroeger toen de echo's van die strijdt ergens vanuit de ingewanden van het machtssysteem vandaan te horen waren, scheen al dat zeer belangrijk en leek het alsof juist in die strijd de sleutel tot het begrijpen van al wat er in het land gebeurde besloten lag. Vandaag, echter, nu de waas van geheimzinnigheid iets is gaan liggen is het bijna overduidelijk dat er in die strijd bijna niets belangrijks, niets bepalends is.'

Inflatie

http://www.expert.ru/articles/2007/10/18/produkt/
http://www.rg.ru/2007/10/20/perekupshiki.html
http://www.rg.ru/2007/10/16/fas.html
http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=815839

Volgens gegevens van Rosstat steeg de prijs van voedselproducten in de Wolga regio's met 8 tot 10%. Ekspert keek in de winkels en schrijft dat melk en melkproducten 40 tot 50% duurder zijn geworden. Eieren en brood 20%. De regionale overheden bedenken van alles om de prijsstijgingen van voedselproducten te bedwingen. Ekspert suggereert dat de schrik er flink in zit. Aan de vooravond van de parlementsverkiezingen zouden de hoge prijzen voor melkproducten, eieren en brood die sociale onrust kunnen opwekken die de massa opeens anders zou kunnen doen stemmen.

In elke regio probeert de lokale overheid iets anders. In Samara is zoals in enkele ander regio's een moratorium op de prijs van melk ingesteld. In Oeljanovsk hebben supermarktketens een convenant getekend waarin zij een minimale prijsmarge afspreken voor melkproducten en eieren. In ruil worden de huurprijzen voor de winkelruimtes met 30% verlaagd. In Mordovija gaat de lokale overheid op de graanmarkt interveniëren met graanreserves en in Novosibirsk en Kemerovsk heeft men verschillende overheidsmarkten geopend waar gesubsidieerde basisproducten verkocht worden.

Namens de federale overheid is met name de Federale Antimonopolie Dienst actief. Premier Zoebkov maande hen vorige week hard op te treden tegen prijsafspraken. De FAS constateerde deze week al in tien regio's gevallen waarbij de prijzen van melk en melkproducten onrechtmatig verhoogd waren en heeft inmiddels ook de cijfers opgevraagd van de zeven grootste melkconcerns die samen 60% van de markt in handen hebben.

Rossiiskaja Gazeta noemt het voorbeeld van een melkfabriek in Brijansk die feitelijk monopolist in de eigen regio is. Binnen een week steeg de prijs van een liter melk van 18 tot 30 roebel. En terwijl de fabriek een liter melk aan de locale winkelketens verkoopt voor 26 roebel, verkoopt het dezelfde melk voor 16 roebel buiten de eigen regio. Nu is er in de provincie Brijansk een prijsplafond van 21,4 roebel ingesteld.

Een veelvoorkomende reactie is het met de vinger wijzen naar de speculanten en tussenpersonen. Rossiiskaja Gazeta schrijft een verhaal over een eenvoudige boer die zijn goedkope rammenas op de markt wil verkopen maar dat niet kan omdat alle plaatsen bezet zijn door speculanten. "Ze kopen tomaten voor 8 roebel en verkopen ze voor 15. Komkommers kopen ze voor 10 roebel en verkopen ze voor 20. " De krant laat ook een ambtenaar aan het woord die zegt dat de boer best een plek op de markt kan krijgen wanneer hij maar de juiste formulieren invult. Bovendien is het voor zo'n kleine boer onbegonnen werk om zijn producten zelf te verkopen. Hij kan zich beter aansluiten bij een coöperatief. Dan is het ook eenvoudiger om krediet te krijgen.

De sector zelf reageert ook. Russische Unie voor Melkproducenten alsmede die voor graanproducenten stuurden een brief naar premier Zoebkov met het dringende advies geen prijsplafonds in te stellen of de uitvoer van hun producenten naar andere regio's te verbieden. 'Voor het eerst sinds de Sovjet tijd is het houden van melkvee weer rendabel geworden en is er de basis gelegd voor Rusland om opnieuw een melk exporteur te worden.' Het instellen van prijsplafonds en handelsverboden zijn echter 'weer een poging om de sociale problemen van de bevolking op te lossen ten koste van het platteland.'

Veel factoren die leiden tot de prijsstijgingen zijn incidenteel zoals de benzineprijsstijgingen in de Moskou regio die veroorzaakt worden door preventief onderhoud in twee belangrijke olieverwerkingsfabrieken. Andere factoren zijn extern: De prijzen op wereldmarkt zijn het afgelopen jaar verdubbeld. Melkfabrieken storten zich daarom op de binnenlandse markt, waar er categorisch te weinig melk is. Een melkproducent uit Jekaterinenburg vertelt Kommersant dat hij zijn prijzen met 5 tot 10 procent heeft moeten verhogen omdat de melk zelf duurder ingekocht wordt bij de boeren maar ook de benzine en elektriciteitsprijzen stijgen. Hij noemt de prijsstijgingen een "vanzelfsprekend proces".

De sector krijgt steun van de minister van landbouw Gordejev die waarschuwt dat ondoordacht overheidsbeleid gevaarlijk kan zijn en zelfs de doelstellingen in de plannen voor de ontwikkeling van de landbouw tussen 2008 en 2012 kunnen verstoren. Hij denkt aan het opzetten van een register waarin de transacties en prijzen van producten van 'akker tot marktkraam' worden geregistreerd. Dit met name om inzichtelijk te maken wie in de keten wat verdient. De minister geeft toe dat er in de praktijk veel schimmige constructies voorkomen waarbij juridische rechtspersonen elkaar goederen doorverkopen en waarna de producten uiteindelijk voor een dubbele prijs op de markt terecht komen.

Vliegtuigmaatschappijen

http://www.expert.ru/printissues/expert/2007/38/svoboda_vozduha_po_abramovichu/

De voorzitter van de raad van toezicht van AirUnion, waarin 5 Russische vliegtuigmaatschappijen zitten (niet Aeroflot), stuurde een brandbrief naar de minister van transport. Of de invoerrechten op in het buitenland gekochte vliegtuigen moet worden afgeschaft, of Rusland moet zijn luchtruim openen voor buitenlandse maatschappijen. De veroudering van het vliegtuigenpark in Rusland biedt geen andere alternatieven. Gebeurt er niets dan zal het vliegen veel gevaarlijker worden of het aantal vluchten drastisch afnemen.

Op dit moment mogen buitenlandse maatschappijen over Russisch grondgebied vliegen, eventueel landen zonder reizigers of bagage aan boord te nemen of vluchten uitvoeren van en naar Rusland. Alleen Russische maatschappijen mogen binnenlandse vluchten uitvoeren. De brief stelt voor om die buitenlandse maatschappijen toe te laten op deze binnenlandse markt, die een technologisch hoogwaardige vliegtuigenpark bezitten en die ook investeringen van Russische kapitaal willen toestaan. AirUnion ziet een integratie in een internationale alliantie wel zitten. Ze werken al samen met het Hongaarse Malev maar zouden het liefst in de Star Alliance van Lufthansa willen samenwerken, concludeert Ekspert.

Het artikel legt vervolgens uit dat de rest van de wereld en met name de Europeanen zit te watertanden om de Russische markt te veroveren. Op dit moment vliegt maar 3% van de Russen - toch al een markt van 15 miljard dollar - en in de komende jaren zal dit percentage allen maar groeien. Het aantal vluchten van westerse maatschappijen op en vanuit Rusland groeide in 7 jaar vijfvoudig. Een woordvoerder van Lufthansa bevestigt dat men best geïnteresseerd is in AirUnion.

Ekspert betwijfelt echter of de overheid wel de controle over het eigen luchtruim los wilt laten. Zelf denk ik dat bijvoorbeeld ook Aeroflot hevig tegen zo'n plan zal protesteren. Dan toch maar snel die eigen vliegtuigbouw opkrikken en ondertussen de papierwinkel en invoerheffingen op eerste en tweedehands vliegtuigen verminderen.

Strafkolonie

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=817095
http://www.expert.ru/articles/2007/10/19/bunt/

Ekspert en Kommersant schrijven over een opstand in een strafkolonie voor minderjarigen in de Sverdlovsk regio. Twee van de jongens overleden alsmede één van de bewakers.

Ekspert concludeert dat het goed fout zit. De bewoners van de gevangenisstad Kirovorgada durven de straat niet meer op en de gouverneur feliciteert zijn veiligheidsdiensten met het bedwingen van een opstand van minderjarigen. Het artikel voorzien van een chronologische lijst van opstanden in jeugddetentiecentra stelt dat de agressie inde jeugddetentie de laatste jaren toeneemt. De jongeren verliezen hun besef van goed en kwaad en uiteindelijk komt de agressie opgedaan binnen de muren ook weer op straat terecht.

Mensenrechten ombudsman Loekin onderzocht een gevenagenisrel in de Koersk regio in 2005 en constateerde dat de jongeren te weinig te eten kregen, dat er geen sanitaire gelegenheden waren, dat er te weinig tijd was voor iedereen om zich te wassen, dat niet iedereen kleding een schoeisel kreeg en dat er geen voldoende lakens en dekens waren. Voorafgaand aan zijn bezoek, deze week, aan de strafkolonie in Sverdlovsk zei hij dat opvoedkolonies voor minderjarigen vaak verworden tot een volwaardige gevangenis waar het belangrijkste het uitzitten van de straf is. De jongeren krijgen zo het idee dat ze al een crimineel zijn en dat het enigste verschil met een volwassen misdadiger in hun leeftijd zit.

Een belangrijk aspect van het probleem zijn volgens Ekspert de secties voor discipline en orde (SDP). Ordediensten van gedetineerden worden door de administratie georganiseerd of oogluikend toegestaan. Uiteraard is dit niet overeenkomstig met de wet.

Een voormalige gedetineerde vertelde via zijn advocaat aan Kommersant dat er een massaal gevecht was uitgebroken nadat één van de leden van de ordedienst een telefoon in handen had gekregen. Het gevecht liep uit in een ongecoördineerde rel of uitbraakpoging. De jongeren zouden ook lijm en lak gesnoven hebben.

Alternatieve geneeswijzen

http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=815660

In het parlement wordt een wetsvoorstel besproken dat reclame van occulte en mystieke diensten verbiedt. 'Ons voorstel moet de mensen beschermen tegen charlatans', zeggen de twee opstellers. Volgens Kommersant zijn er ongeveer 10.000 genezers in Rusland werkzaam, waarvan er 99% geen diploma heeft. Reclame is voor hen essentieel. In Russische kranten en tijdschriften wordt er voor ongeveer 5 miljoen dollar reclame gemaakt voor occulte diensten, dat is 6,3% van de totale reclameomzet voor medische diensten, medicijnen en biologische preparaten. (Ik neem aan uitgezonderd tv)

Het bericht viel me op omdat dit zo'n typisch aspect is van de Russische transitie. Eerst een volledig uit de klauwen lopende vrijheid die enorm botst met de atheïstische/zuiver wetenschappelijke waarden van het communisme maar voeding vindt in het boeren bijgeloof en vervolgens de conservatieve tegenreactie en wettelijke inperking.

De directeur van de 'Hoogste magische loge' zegt overigens dat vooral de eerlijke genezers onder de wet zullen lijden: 'De charlatans kopen immers gewoon een diploma en zullen als te voren de mensen bedotten.'