Internationaal

Loekasjenko zou deze week naar Moskou afreizen voor een vergadering van de hogere staatsraad van de Unie van Rusland en Wit-Rusland, maar belde af. Die unie wil niet vlotten, omdat men het niet eens kan worden over de structuur. Annexeert Rusland de kleine broeder? Krijgt Loekasjenko een sleutelpositie in de Unie? Er wordt dus vooral gepraat over afzonderlijke aspecten zoals een gemeenschappelijke munt en een gemeenschappelijk luchtafweersysteem. Uiteraard doordringt de prijs voor de gasleveranties alle deze gespreksonderwerpen. Ook dreigt er een boycot op de import van Wit-Russisch vlees.

Bronnen uit Minsk vertellen Ekspert dat Loekasjenko plots met ingrijpende nieuwe voorstellen komt; de plaatsing van Iskander raketten in Wit-Rusland in plaats van Kaliningrad en een wissel van activa tussen energiebedrijven uit beide landen. Moskou wil die voorstellen eerst bestuderen en wantrouwt het grillige karakter van Loekasjenko's onderhandelingen. Loekasjenko's relatie met het westen is de laatste maanden verbeterd. Zijn economie boert ook niet slecht.

De politieke situatie in Oekraïne lijkt van dag tot dag te wisselen. Ik was van plan te schrijven hoe alles de afgelopen week wees op een 'antipresidentiële' coalitie van Timosjenko en Janoekovistj. Het laatste nieuws is echter dat de oranje coalitie weer een nieuw leven krijgt. De vraag is voor hoe lang. Wanneer Timosjenko en Joestsjenko de volgende presidentsverkiezingen belangrijker blijven vinden dan het bestuur van het land dan duurt dit verbond opnieuw kort. Joestsjenko is recent officieel lijsttrekker van zijn partij 'Ons Oekraïne' geworden.

Joestsjenko heeft een strategische bestuursgroep in het leven geroepen, die de verhoudingen met Rusland moet verbeteren. Dwingt de economische crisis Joestsjenko tot een rationele houding tegenover de belangrijkste handelspartner van Oekraïne, vragen de Russische kranten af. Of heeft de presidentiële bestuursgroep ten doel de momenteel relatief constructieve relatie van premier Timosjenko met Moskou buiten spel te zetten?

Volgens Gazprom heeft Naftogaz Oekraine de gasleveranties van september ($428,7 miljoen) en de boete over oktober ($347,1 miljoen) nog niet betaald. Nog ruim twee weken tot een nieuwe gasoorlog.

Econoom en directeur van een Zuid-Amerika instituut Vladimir Davydov over de Russische aandacht voor Zuid-Amerika: "We leven in een competitieve wereld. We mogen onze ogen niet sluiten voor dat wat er in andere landen gebeurd. Met sommigen van hen zoals China hebben we een partnerschaprelatie. Maar dat betekent niet dat we alleen in die richting kijken. De Chinezen hebben hun projecten. De Amerikanen hebben andere plannen. Dat is eigen aan de gezonde concurrentie en de verdeling van arbeid in de wereldeconomie. Wij dienen eenvoudigweg te bewijzen dat onze projecten beter zijn dan die van onze partners."

Lavrov over de relatie met Zuid-Amerika en het verschil tussen toen en nu: "Het is belangrijk dat we elkaar te begrijpen wanneer we over socialisme praten. Wanneer grote groepen van de bevolking van een land positieve veranderingen ervaart; de positieve gevolgen van economische groei, dan verwelkom ik dat socialisme. De term 'socialisme staat natuurlijk historisch gezien in een negatief licht. Er is echter ook een andere benaming; een sociaal georiënteerde economie. In die betekenis zijn de doelen die de leiders van Latijns Amerika zich stellen volledig gerechtvaardigd. Dit mag de verhoudingen met ons land niet bemoeilijken en dat zal niet zo zijn. We bouwen de verhoudingen met de landen, die president Medvedev heeft bezocht, immers op een pragmatische, commerciële basis en het marktprincipe. (Maar!) We zullen het onszelf ook veroorloven om in sommige gevallen subsidies te verlenen, die passen binnen de verhoudingen tussen onze landen.

De Navo blijft dubbelzinnig over mogelijke toetreding van Oekraïne en Georgië. Moskou benadrukt uiteraard die geluiden die tegen toetreding zijn. Navo eist van Rusland een terugkeer naar het CFE verdrag. Dit is naar mijn persoonlijke mening een fantasie- en inzichtloze houding, kenmerkend voor een verdeelde organisatie zonder duidelijke missie. Voor de Russische bezwaren tegen het CFE verdrag, zie dit bericht.

De ministers van Buitenlandse Zaken van OVSE landen kwamen bijeen in Helsinki. Onderwerp van gesprek was Medvedev's voorstel voor een nieuw Pan-Europees veiligheidsverdrag. Critici verwijten het plan geen duidelijke inhoud te hebben, maar gaan daarmee voorbij aan de essentie van het voorstel; het opwekken van debat over de toekomst van het veiligheidsbeleid in een rondom Europa. Die landen, die vrezen dat hun invloed taant, wanneer bijvoorbeeld Rusland een grotere rol gaat spelen in een Pan-Europees veiligheidsbeleid, gedragen zich uiteraard uiterst conservatief. Ik vermoed dat het laatste woord nog niet is gesproken.

Zuid-Ossetië zegt waarnemers van de OVSE te willen toelaten. De waarnemers mogen de door Rusland erkende staat echter alleen via Rusland binnen. Voorts moet de OVSE een hoofdkantoor in Zuid-Ossetië vestigen. Men wil – kortom - in ruil voor toegang in allerlei kleine aspecten een geleidelijke erkenning van onafhankelijkheid van Georgië afdwingen.