5/15/08

Inauguratie Medvedev

De beelden van de inauguratie waren zoals gewoonlijk overweldigend in hun trots en praal. De toespraken van Poetin en Medvedev waren daarentegen ingetogen en bescheiden.

Andrei Kolesnikov van Kommersant valt op hoe Medvedev’s loopje op dat van Poetin lijkt; snel, de rechterarm tegen het lichaam, de linkerarm vrij rondzwaaiend. Overigens is de blik van beide leiders verschillend. Waar Poetin acht jaar terug tijdens zijn gang door de drie volgestroomde zalen van het Kremlin voornamelijk voor zich uit keek, keek Medvedev naar de genodigden; “en niet zijdelings, maar met een vorm van interesse. Het leek of hij de aanwezigen echt wilde herinneren. Zeker op de terugweg wist hij met knikjes van het hoofd enkele tientallen aanwezigen te begroeten. Ik (Kolesnikov) keek naar hem en bedacht me, dat het zo moet zijn. Wat een gemanierde man.”

De meest becommentarieerde passage is de laatste zin van de ‘uitgaande president’. Jeltsin -overigens op dat moment niet langer de uitgaande president – sprak in 2000 tegen Poetin ‘red Rusland!’. Poetin sprak in zijn laatste zin over Medvedev en richtte zich tot de zaal: ‘Steun hem!” De vraag die oprijst is hoe groot de steun voor Medvedev is onder de politici en bureaucratie. Persoonlijk zag ik veel lange gezichten onder de aanwezigen, wellicht verontrust dat Medvedev echt werk gaat maken van zijn beloftes over het aanpakken van corruptie.

Poetin wees de aanwezigen en het televisiepubliek op het historische belang van de door hem gemanagede machtswissel: “Het in functie treden van de nieuw gekozen president is een zeer ingrijpende etappe in de democratische inrichting van de overheid.” … “Deze vernieuwing vond plaats conform de wet en volgens de principes van de democratie. Daarbij hebben de besluitvormingmechanismes voor de urgente problemen van de burgers op tot de laatste dag doorgewerkt.” Met de laatste opmerking onderscheidt hij Rusland’s democratiseringsproces van dat van bijvoorbeeld de Oekraïne, waar het althans voor het Russische publiek lijkt of de democratische processen ten koste gaan van de kwaliteit van het bestuur.

Poetin’s terugblik op zijn eigen twee termijnen was bescheiden en kende zelfs een vleugje van een verontschuldiging. “De steun, die ik gedurende alle acht jaar van mijn werk als president heb gevoeld, heeft mij de kracht en overtuiging gegeven dat we het juiste aan het doen waren. … Het werk verliep niet zonder en fouten. Toch hebben we concrete resultaten kunnen boeken en hebben we een doorbraak kunnen forceren in de richting van een nieuw leven.”

De enige concrete resultaat van zijn presidentsperiode, dat Poetin noemde, is het (dankzij de stabiliteit) gevormde langtermijnperspectief: ”Vandaag de dag formuleren we onze doelen niet meer voor de komende maanden, niet voor twee jaar, maar voor twintig en dertig jaar vooruit.”

Bij Medvedev ben ik het meest onder de indruk van zijn focus op de rol van het menselijk kapitaal in de ontwikkeling van het land: “De eerste regels van de presidentiële eed benoemen de plicht om de rechten en vrijheden van de mens te respecteren en te beschermen. … Daarom beschouw ik het als mijn belangrijkste taak om zorg te dragen voor de verdere ontwikkeling van burgerlijke en economische vrijheden en het scheppen van nieuwe zo breed mogelijke mogelijkheden voor de zelfontplooiing van de burger; vrije burgers, verantwoordelijk voor hun eigen succes en voor de bloei van de natie.” … “Dat soort mensen in het bijzonder maken de verdiensten van de natie en vormen de bron van de kracht van de staat; een staat die vandaag de dag de noodzakelijke middelen heeft alsmede een duidelijk begrip van de eigen nationale belangen. Ik wil vandaag alle burgers van het land verzekeren dat ik met alle kracht in mij zal werken, zowel als president en als mens, voor wie Rusland het eigen huis en geboortegrond is.” … “Ik zal er alles voor doen om te zorgen dat de veiligheid van de burger niet alleen in de wet omschreven staat, maar dat deze veiligheid daadwerkelijk door de staat verzekerd wordt.”

De volgende passage geeft een goede kijk op Medvedev’s blik als jurist op zowel interne als internationale ontwikkelingen: “De volwassenheid en doeltreffendheid van het rechtssysteem is de belangrijkste voorwaarde voor de ontwikkeling van de economie en de sociale sector, voor de ondersteuning van het ondernemerschap en de strijd tegen de corruptie. In niet mindere mate dient het (een volwassen en doeltreffend rechtssysteem) de versterking van de rol van Rusland in de globale samenleving en bevordert het de openheid naar de wereld toe en een constructieve en gelijkwaardige dialoog met ander volkeren.”

Hieronder volgen enkele commentaren uit Rossiiskaja Gazeta:

Nikolai Zlobin, analyticus in de VS: “De vrijwillige aftocht van de onvoorwaardelijke leider, die zich op de top van zijn populariteit en invloed bevindt, ziet het etablissement in de VS als volledig tegenstrijdig aan de politieke tradities van Rusland. Men wordt gedwongen enkele fundamentele principes in de verhouding met Rusland te herzien. En dat is niet altijd eenvoudig. Aan de andere kant wekken de gecompliceerde verwikkelingen rond de verkiezingen en de partijpolitiek in Washington veel vragen en scepsis op.”

Journalist Dymarskii noemt een aantal onderzoekscijfers aangaande de gevoelens over moraliteit in de samenleving. Volgens een onderzoek van VTsIOM vindt 79% van de bevolking dat het morele karakter van de maatschappij in de laatste jaren verslechterd is. Hetzelfde onderzoek concludeert dat 93% van de bevolking overtuigd is dat de heropvoeding van de maatschappij, de morele gezondheid van deze maatschappij, een taak is van de overheid en niet van de gemeenschap. Met deze cijfers wil Dymarskii zeggen dat de samenleving van de overheid en dus van de nieuwe president een moreel voorbeeld verlangt. Daarvoor zijn geen extra uitgaven, geen nieuwe werkgroepen, commissies en raden nodig, schrijft hij. “De tien geboden zijn voldoende. De overheid is echter geen prediker, maar een manager. De overheid moet én de voorwaarden voor hun naleving scheppen én hen zelf naleven. Dit kan door eerlijke verkiezingen te verzekeren, de zwakken te beschermen en de sterken te matigen. “

Sociaaleconoom Gontmakher
hoopt op een sterke Medvedev. “Zijn voortvarendheid moet een belangrijke rol gaan spelen.” “.. “Voor onze ogen voltrekt zich een wisseling van historische fases. De jaren van overleven komen te einde. Voor ons ligt de doorbraak naar een nieuwe, voor Rusland ongebruikelijke, toekomst.” “Waarom moet deze doorbraak juist nu plaatsvinden? Omdat we, deel geworden van de globaliserende wereld, haar spelregels aannemen, waarvan de belangrijkste de concurrentie is tussen naties om grondstoffen, ideeën, innovaties en menselijk kapitaal. Wanneer we niet in staat zijn om in deze race een waardige plaats in te nemen, dan blijft Rusland voor altijd aan de periferie van de globale ontwikkelingen.”

Aleksei Volin
, een voormalig hoge regeringsfunctionaris: “Nu de ‘ontwerper’ in het Kremlin vervangen is, verandert ook de bestuursstijl. Dit proces is onvermijdelijk. Ik veronderstel dat de overheersende stijl van Medvedev eclectisch zal zijn, een combinatie van verschillende stijlleren. De nieuwe baas van het Kremlin heeft geen andere keus. Hij kan geen kopie van Poetin worden. Kopieën zijn altijd minder goed als het origineel. Vliegtuigen, onderzeeërs en ruimtevluchten zijn de huisstijl van Poetin en passen niet al te goed bij Medvedev. Een te sterk contrast met Poetin is ook niet goed. Medvedev is niet van nature zijn antagonist. Ze hebben lange tijd samengewerkt. Daarnaast zullen veel mensen een tegenstelling tussen beide leiders zoeken om die vervolgens te gebruiken voor de eigen politieke ambities.

Medvedev’s stijl zal volgens Volin bepaald worden door vier factoren: gemak, rationaliteit, rust en eigentijdsheid: “Wat mij als eerste opvalt aan Medvedev is dat hij gebruik maakt van het Internet. Voor het eerst krijgen eigentijdse vormen de overhand in het landsbestuur. Hightech betekent overigens niet hard, laconiek en streng. Medvedev is ook een ‘alfa’ met een bepaald niveau van intellectualiteit en tact. Ten tweede heeft Medvedev behoorlijk veel tijd doorgebracht bij Gazprom, dat wil zeggen het bedrijfsleven. Dit betekent dat hij aspecten zal laten zien uit de bestuursstijl van grote bedrijven. Ten derde kleedt Medvedev zich goed en modieus. Dit betekent dat hij van comfort en gemak houdt. Dit kan hem ten goede komen (als rolmodel voor consumerende generaties, JM). Ten vierde is Medvedev de eerste ‘carrière’ president in de geschiedenis van ons land. Hij heeft het op rustige wijze tot president gebracht, zonder persoonlijke conflicten en gevechten; het type dat tot klassenoudste gekozen wordt.”

Politicoloog Radzichovskii verwacht geen radicale systematische veranderingen. “Daarvoor zijn er geen ideeën, geen mensen, geen geagiteerde menigte.” Overigens gelooft hij niet in een langdurige harmonische samenwerking tussen Medvedev en Poetin. “Ik geloof niet in een harmonie van de ‘goede’ en de ‘prachtige’. Zelfs in zo’n geval immers kan er ruzie ontstaan om wie de ‘goede’ en wie de ‘prachtige’ is. Ik geloof ook niet in eenvoudige oplossingen van dit probleem. Zij die de problemen wegwuiven en zeggen dat over een half jaar de de facto situatie in overeenstemming komt met de jure situatie, dat de president altijd alles bepaald en het andere slechts van hem afhangt, of omgekeerd, zij die zeggen dat Poetin altijd de belangrijkste blijft, dat dit overduidelijk het akkoord is, proberen een kromme situatie recht te praten.

Nog moeilijker echter is het voor te stellen dat er onder de leiders van het land een suïcidale tendens ontstaat, de bereidheid tot een strijd om de macht met als inzet alles of niets. Zo was het in de jaren 1990-1993, toen het getouwtrek tussen het Kremlin en het Witte Huis eerst leidde tot de uiteenval van de Sovjet Unie en vervolgens bijna tot een herhaling van dat proces voor Rusland.

Voor zo’n crisis is immers naast een gevecht in de naam van de favoriete baas een gevecht om ideeën vereist. In de jaren 1990-1993 waren de verschillen in ideeën overduidelijk: het voortbestaan van de Sovjet macht of de liquidatie, de USSR of Rusland, staats- of privaat eigendom.

Op dit moment zijn er geen ideologische of zo u wilt sociaaleconomische rechtvaardigingen voor een schisma in de overheid en het land. … Het meest beangstigende voor de bestuurlijke elite, de angst die hen in 2004 en 2005 werd aangepraat door de politiektechnologen en waarin het Kremlin nog bijna ook geloofde, de oranje kip Kiev, lijkt nu haast lachwekkend. Veel herrie en dan .. niets.

No comments: