Liberale wens is levend

Volgens Radzichovsky, columnist voor Rossiiskaja Gazeta kunnen we veronderstellen dat de ‘ideologische instellingen’ van Medvedev en Poetin – op zijn minst wat betreft de economische sector – overeenkomen. “Anders zou de keuze van Poetin voor Medvedev onverklaarbaar zijn. Deze veronderstelling wordt gekenmerkt door de (door Medvedev aangehaalde, JM) slogan ‘vrijheid is beter dan onvrijheid’, die in de eerste toespraak van Poetin als premier op duidelijke wijze economisch werd geconcretiseerd. … Deze toespraak was meer dan liberale retoriek en bevatte zeer concrete voorstellen tot actie, die je niet anders dan liberaal kunt noemen.”

“De ministers met een liberale reputatie hebben hun posities behouden. Daarbij denken we als eerste aan Koedrin, die al vele jaren door de patriottische media wordt neergezet als een tweede Tjsoebais (een verdediger van de belangen van de nieuwe rijken en buitenlands kapitaal, JM). Onder deze omstandigheden heeft Koedrin enorme moed moeten tonen om niet te buigen voor de roep om populistische dwaasheden. Poetin moet op zijn beurt heeft moed getoond door Koedrin op zijn post te laten. Ook Nabijoelinna (economische ontwikkeling), Golikova (gezondheidszorg) en Foersenko (onderwijs) behouden hun posities. We kunnen dus zeggen dat er mensen zijn om het liberale sociaaleconomische programma uit te voeren.”

Ook Ekspert ziet de voortekenen van een liberale koers. Net als Radzichovsky schrijft de hoofdredacteur in zijn editorial dat Poetin zelf voor Medvedev heeft gekozen, inclusief de slogan ‘vrijheid is beter dan onvrijheid’. In dat licht is het “een absurde logica dat de oude president geen nieuwe weg kan inslaan.”

Medvedev’s invloed is al merkbaar, schrijft Ekspert. Zo beperkte het Hogere Arbitrage Hof, onder leiding van de studiegenoot van Medvedev, Anton Ivanov, in april van dit jaar het juridisch gebruik van artikel 169 van het burgerlijk wetboek. Dit artikel werd voorheen gebruikt om beslag te kunnen leggen op transacties van bedrijven, die een gevaar voor de staat en samenleving zouden vormen. Wanneer belastingontduiking geïnterpreteerd wordt als gevaar voor staat en samenleving begrijpt u hoe deze juridische praktijk als een zwaard van Damocles boven vele bedrijven in Rusland hangt. Als tweede voorbeeld van een helder liberaal geluid noemt het editorial een interview in het eigen blad met een hoge ambtenaar van het ministerie van economische ontwikkeling, Stanislav Voskresensky. Dit artikel, hier in het Russisch, heb ik indertijd helaas gemist.

“De geslotenheid van de hoge bureaucratie maakt het moeilijk te bepalen wat het aandeel van respectievelijk Medvedev en Poetin in bepaalde beslissingen is. We proberen het anders. Ten eerste kent Rusland een verstandig deel van de bureaucratie, dat bereid is tot een koers van economische en politieke modernisering. Bovendien neigt Poetin in die richting. Ten tweede zal juist Medvedev de politiek leider worden van deze groep bureaucraten. Hij formuleert immers de ideologische oriëntatie. Ten derde kan Medvedev de afwezigheid van een eigen team compenseren door niet op basis van loyaliteit, maar op basis van gedeelde waarden mensen aan te trekken. Het is anders niet te verklaren dat mensen zoals Dvorkovistj (economisch raadgever in Kremlin) en (bovengenoemde) Voskresensky, die beiden niet in St. Petersburg studeerden, nu in de buurt van Medvedev opduiken.

“Op dit moment is het tandem van Medvedev en Poetin de belangrijkste voorwaarde voor het succes voor de aangekondigde modernisering. … Daarom heeft juist dit tandem die steun nodig van hen, die gezien worden als het progressieve deel van de samenleving; het private zakenleven, de onafhankelijke professionals, de vrije politici, de intellectuelen.”

“Voor de modernisering van het land moet dit maal geen breekijzer gebruikt worden, zoals vijftien jaar terug, maar een scalpel. … Twee, drie grote hervormingen kunnen, zoals in de tijd van Jeltsin, zonder een poging te doen hun betekenis aan de samenleving uit te leggen, van bovenaf worden doorgevoerd. Het succes van duizenden lokale transformaties echter vereist maatschappelijke steun.”

“Daarom is het succes van het presidentschap van Dmitri Medvedev in grote mate afhankelijk van het feit of het hem lukt om in zijn politieke coalitie naast de liberale bureaucratie ook het middenbedrijf, de overgebleven kwaliteitsmedia, het gezonde deel van het leger en de ordehandhavers en het actieve deel van de middenklasse en de intelligentsia te betrekken.”