Digitale overheid

Medvedev presenteert zich graag als president van de internet generatie. Nu wil hij dat alle ambtenaren hem volgen. De knoet gaat erover. Maar wil de burger wel een digitale overheid?

“Al een flink aantal jaren praten we over een digitale overheid. Niemand betwist het idee, maar feitelijk wordt er bijna niets gedaan,” citeert Rossiiskaja Gazeta de president. “Praktisch nergens in het land kunnen burgers via het internet een declaratie invullen of uitvinden waar een document dat ze aan een overheidsdienst hebben gezonden zich bevindt. Een van de redenen is het lage niveau van computerkennis van de ambtenaren zelf. Dit is de meest lastige kwestie, omdat het een mentale kwestie betreft. Een ambtenaar zonder elementaire computervaardigheden kan niet langer effectief werken. Of er wordt geleerd, of het is zogezegd ‘ tot ziens’,”

Medvedev verwacht van overheidsorganen dat ambtenaren cursussen zullen krijgen en als stok achter de deur periodiek zullen worden getest op hun computervaardigheden.
Het parlement wordt gezien als een positieve uitzondering op de regel. Het kent al vier jaar een digitaal ondersteund besluitvormingsproces. Voorzitter Gryzlov deelt de frustratie van Medvedev: “Ze bouwen nog liever een pneumatisch postsysteem, dan een extra werkplek uitgerust met computer.”

Kommersant is sceptisch over Medvedev’s digitale overheid. De krant noemt een onderzoek van het Levada Center dat heeft geconcludeerd dat slechts een derde van de Russische bevolking de weg weet op het Internet. De ambtenarij daarentegen bevindt zich al in de ‘voorhoede van de ontdekkers van het Internet. 67% van de ambtenaren gebruikt het Internet. Alleen onder ondernemers (74%), militairen en politie- en justitiepersoneel (77%) en scholieren en studenten (78%) is het internetgebruik hoger. Het is prima dat de overheid digitaliseert, maar pretendeer niet dat de burger daar iets aan heeft, insinueert Kommersant. Overigens geef ik daar de journalist daar geen gelijk in. Digitale kennisbanken kunnen ook de basis vormen voor callcenters en baliepersoneel, waar de digibete burger terecht kan.

Dat een digitale overheid zoals we die in Nederland opzetten voor veel Russen zeer vreemd is, wordt aangetoond door de volgende alinea van het artikel. Daarin stelt de journalist dat de bevolking het internet als bron van politieke informatie niet serieus neemt. De journalist ziet de aanwezigheid van de overheid op het Internet kennelijk als eenzijdige kennisgeving over politieke of beleidsmatige besluiten, niet als een administratieve interactie tussen burger en overheid.

Vanuit dat beeld rijst de vraag over de betrouwbaarheid van Internet. Slechts 6% van de bevolking ziet het Internet als een uiting van massacommunicatie, oftewel media. Dit betekent volgens de journalist dat het Internet als informatiebron weinig vertrouwen geniet. De journalist vindt het blijkbaar moeilijk om de betrouwbaarheid van informatie los te zien van de vorm van media en de vermoede controle over die vorm van media. Dit is een herkenbare instelling: ‘De staatstelevisie schept een vals beeld. Die ene krant is de enigste krant, die de waarheid durft te verkondigen’.

De discussie gaat helaas niet over het praktische voordeel van een digitale loket voor burgers, maar over een vorm van ‘propaganda’, die wel of niet vertrouwd wordt. Ook insinueert het artikel een link tussen een digitale overheid en censuur. De afsluiting concludeert dat Russen het Internet meer ziet als een communicatiemiddel of een vorm van ontspanning, ‘vrije bezigheden’, lees ik daarin: De overheid is per definitie vrijheidsbeperkend, roept het wantrouwen in de samenleving. ‘Laat ze van het vrije Internet wegblijven’.