Zuid-Ossetië en Abchazië

Ekspert onderzoekt de recente geschiedenis van de verhouding tussen Rusland en de afvallige Georgische deelrepublieken Zuid-Ossetië en Abchazië: Tijdens de eerste Tsjetsjeense oorlog en het Georgisch-Abchazische conflict in 192-93 lagen de verhoudingen anders en kenden Moskou en Tbilisi dezelfde belangen. In 1996 werd er een akkoord gesloten voor de regulering van het conflict . dit akkoord omvatte zowel de erkenning van de territoriale onschendbaarheid van de staat Georgië als een Russische vredesmissie.

Vervolgens verzwakte de positie van Sjevarnadze en begon Rusland zich voor te bereiden op het uiteenvallen van Georgië. Er werden massaal (tijdelijke) paspoorten van de Russische Federatie uitgedeeld aan inwoners van Zuid-Ossetië en Abchazië. Na de rozen revolutie stonden de leiders van Zuid-Ossetië en Abchazië in Moskou op de stoep. Hun vrees nam toe nadat Saakasjvili de deelrepubliek Adzjarië in het gelid had gebracht en zijn troepen richting Abchazië verplaatste. Rusland ging door met het uitgeven van paspoorten. Verschillende Russische politici waaronder burgemeester van Moskou Loezjkov hebben inmiddels vergaande belangen in het toeristische kustgebied van Abchazië. Ook is de luchthaven van Soechoemi nodig voor de aanvoer van personen en goederen voor de stad van de winterspelen Sotsji. Anno 2008 lijkt er geen weg meer terug uit de spagaat waarin Rusland zich bevindt: de officiële erkenning van de territoriale onschendbaarheid van de staat Georgië en het opgebouwde verwachtingspatroon qua economische en politieke samenwerking met beide afvallige deelrepublieken.

Erkenning van de afvallige deelrepublieken is volgens Ekspert geen optie. Rusland koestert zijn nieuwe image als principiële hoeder van het internationale recht inzake Irak en Kosovo. Ekspert legt uit dat Rusland belang heeft bij een sterke VN. Daar hebben ze immers een veto middels de Veiligheidsraad.

Ook hebben beide afvallige deelrepublieken ander doelen voor ogen. Zuid-Ossetië zou zich willen aansluiten bij de Russische Federatie. Rusland kent echter al voldoende noodbelijdende provincies in die regio. Dat is een gewelddadig conflict met Georgië niet waard. Abchazië is economisch veel interessanter, maar dat betekent tegelijk dat wanneer deze deelrepubliek de eigen onafhankelijkheid zou verkrijgen Rusland niet langer nodig is. Er zullen voldoende ‘internationale’ investeerders zijn die in de rivièra van de Zwarte Zee willen investeren.

Rusland is dus gebaat bij de status-quo. Daaruit volgt dat de situatie slechts veranderd wanneer Georgië met Westerse hulp het vertrek van de Russische vredestroepen eist. Is Georgië inmiddels NAVO lid dan ontstaat er een crisissituatie, pal naast de stad van de winterspelen in 2014.