Javlinsky en affaire Reznik

Het mysterie van de week is het gesprek tussen Poetin en Javlinsky en de aanwezigheid van de Jabloko leider bij een vergadering voor fractievoorzitters van de Doema. Heeft Poetin hem (opnieuw) een positie aangeboden. Zal de principiële Javlinsky het aanbod deze keer aannemen? De project Jabloko is zijn electorale hoogtepunt immers gepasseerd en de jongeren in de partij morren over de keuzes van de eeuwige leider. Wellicht is dit een goed moment voor een nieuwe fase in zijn carrière. Partijgenoten Loekin (ombudsman voor mensenrechten) en Artemev (monopoliewaakhond) gingen hem al voor.

Bronnen van Nezavisimaja Gazeta vertellen dat Poetin Javlinsky altijd als expert en politicus gewaardeerd heeft en dat er vaker gesproken wordt dan de officiële ontmoetingen doen vermoeden. Het laatste officiële gesprek vond in december 2006 plaats.

Het mysterie heeft echter nog meer ingrediënten. Kommersant bericht dat de Peterburgse procureur deze week het hoofdkwartier van Jablokoafdeling in de stad op de aanwezigheid van ‘signalen van extremistische activiteiten’ heeft doorzocht. Dezelfde avond droeg het Comité voor het Bestuur van Gemeentelijke Eigendommen de partijafdeling op tot 1 juli het pand te verlaten. Eén theorie luidt dat een groep bureaucraten de partij uit het pand (aan de Nevski Prospekt, JM) probeert te zetten om het vervolgens te verkopen aan een speculant, die deze bureaucraten een mooie bonus in het vooruitzicht heeft gesteld.

De aankondiging van de inval was per brief aan de leider van de lokale Jablokoafdeling gestuurd. Maksim Reznik zit echter in voorarrest wegens dronkenschap en het slaan van een politieagent. Deze versie van het gebeurde wordt overigens betwijfelt door zijn partijgenoten. De inval kwam dus als verrassing en kon niet in de rechtbank worden aangevochten. Dit geeft aanleiding te vermoeden dat de arrestatie van Reznik en de inval in het pand met elkaar in verband staan.

De politie vroeg tijdens de inval herhaaldelijk of er ook andere organisaties in het pand gehuisvest waren. Dit gegeven in combinatie met de doelstelling ‘het zoeken van signalen van extremistische activiteiten’ geeft te denken dat de procureur vermoedt dat Jabloko onderdak geeft aan aanhangers van Limonov’s Nationaal Bolsjewieken. Weer een ander theorie dus.

Theorieën zijn er te over. Mel’nikov van Jabloko wijst met de beschuldigende vinger naar de (regionale, JM) overheid. “Toen Jabloko in maart 2007 werd uitgesloten van de verkiezingen voor het regionale parlement , werd de partij gedwongen de constructieve oppositie op te zeggen en de straat op te gaan. We werden gedwongen te radicaliseren. Vanaf dat moment stond de arrestatie van Reznik vast.”

Boris Nadezjdin van de SPS probeert de arrestatie van Reznik voor het eigen karretje te spannen: Reznik is een van de hoofdorganisatoren van een conferentie van democraten gepland voor 6 april. Ook de SPS en ‘een ander Rusland’ doen aan de conferentie mee. De overheid zou deze conferentie willen verstoren.

Limonov en een anonieme bron binnen ‘een ander Rusland’ spelen een smeriger spelletje. Zij suggereren dat Javlinsky voordeel zou hebben bij de arrestatie van Reznik. Zo zou hij de controle herwinnen over de muitende Peterburgse afdeling (Zij werken tegen het partijdirectief in samen met ‘een ander Rusland’, JM) en tegelijk zijn ‘bereidheid tot een constructieve dialoog ’ met de overheid bewijzen.

Zelf denk ik dat dergelijke gebeurtenissen vaak verklaard kunnen worden door een combinatie van factoren. Jabloko is als tegenstander van het regionaal beleid van Matvienko en recent in het bijzonder de bouw van de Gazprom wolkenkrabber al jaren een bekende doorn in het oog. Bij de procureur zullen er allicht een aantal jongens lopen die denken dat ze door Jabloko een hak te zetten en goede beurt maken bij de stadselite. Combineer dat met aanwijzingen dat een groep Nationaal Bolsjewieken - ‘altijd een goede vangst’ - het gebouw van Jabloko platloopt, een speculant, die zijn oog op het pand heeft laten vallen en een partijleider met slechte dronk en er zijn plots voldoende redenen en middelen om tot actie over te gaan.

Vervolgens proberen ook andere partijen een slagje uit de situatie te slaan. ‘Een ander Rusland’ ziet dat Javlinsky met Poetin gesproken heeft en gebruikt dat gegeven en de arrestatie van Reznik om een wig te drijven tussen de gematigde en radicale groepen in Jabloko. Idealiter plegen de radicalen een coup en sluiten ze zich vervolgens aan bij ‘een ander Rusland’.

Javlinsky heeft overigens laten weten de zaak Reznik bij Poetin aangekaart te hebben.