‘De lente; het ijs smelt, maar het klimaat veranderd niet’

Radzichovskii stelt in zijn column in Rossiiskaja Gazeta de vraag of “het algemene, wat verwarde, maar toenemende gekwetter van de politieke mussen over een komende lente een zichzelf vervullende voorspelling wordt” “Journalisten weten het best van iedereen dat ‘vrijheid beter is dan onvrijheid’ (veel besproken citaat uit rede van Medvedev, JM). … Daarom is de eerste wens van de journalisten het wegnemen van de beperkingen opgelegd aan de serieuze media, met name de grote tv kanalen: de verboden thema’s, woorden, personen etc.”

“Maar wie wil er tegenwoordig behalve de ‘producenten van het woord’ echt ‘het vrije woord’. … De ‘consumenten van het woord’, het volk, de maatschappij in zijn geheel? De toeschouwende massa, zo lijkt het, laat zich helemaal niet horen. En waarom zouden ze? Volgens onderzoeken zijn de mensen niet alleen tevreden met het economische beleid maar ook het peil van de democratie in het land (64%). Wie verstrekt er in die situatie vrijheid en waarom?”

“De president, persoonlijk, vanuit zijn goede wil. Hij kan de vrijheid verstrekken om hem te bekritiseren. En wanneer niet rechtstreeks dan ten minste via ironie en onbevooroordeelde discussie. De ‘populariteit’ van Gorbatsjev en Jeltsin was niet alleen te verklaren vanuit hun werkelijke zonden, maar ook vanuit de wijze waarop de media over hen schreef. ‘Zonder gesprek is er geen probleem’. … Het vrije woord is een bitter medicijn voor de machthebbers. … Het vrije woord is in Rusland de zwarte kat, die voor de machthebbers langs over de weg loopt.”

“Desalniettemin ben ik overtuigd dat er iets moet veranderen. De atmosfeer is ziek. Het begrip van levenskwaliteit beperkt zich niet tot het BNP per hoofd van de bevolking, maar veel meer: het milieu, ons morele niveau. Dit laatste is bij ons echt rot. Alom heerst het vulgaire agressieve materialisme: het gulzig consumisme, het afgunstige hamsteren, het met tromgeroffel opgedrongen patriottisme, de opschepperige leugens, de onverbiddelijke reflexieve scheldkanonnade aan het adres van de ‘onfeilbare’ Verenigde Staten. … Het is mijn voornamste wens dat we afstand nemen van de leugens en nijd. Dit zal de atmosfeer in het land en onze relaties met ander landen alleen maar minder gespannen maken en het zal de stabiliteit niet ondermijnen.”

“Natuurlijk is dit niet eenvoudig. Tranen van ontroering zijn niet voldoende. Poesjkin antwoord op Dostojevskii’s skvernyi anekdot (een smerig verhaal, JM); ‘Ja, wanneer de leidinggevende ontspant, dan ontspant het volk zich nog meer, wat resulteert in meer van hetzelfde. Daarom moet de ‘macht’ sterk zijn. Anders houden we niet stand, dan kan Rusland niet in bedwang worden gehouden. Maar wanneer er wat meer gezond verstand wordt gebruikt en minder bombastische leugens, dan wordt Rusland er niet zwakker op.“

“Wat verwacht ik concreet van de nabije toekomst? Een ontspanning van de retoriek richting het westen. De beëindiging van de tv gevechten met de spoken uit de jaren ’90. Dit kan zonder veranderingen aan het bestaande sociaal-politieke systeem. Dit is een volkomen rationele gang van zaken, die gelegen komt voor zowel de elite als het volk. En het is ‘een lente’ Wanneer iemand het woord vergeten is, kijk dan uit het raam: Het ijs smelt, maar het klimaat verandert niet. En wanneer iemand van iets anders droomt, dan is die hoop ongefundeerd. “