‘Grondstoffeneconomie motor innovatie’

Expert publiceert een artikel van mijnmagnaat Michail Prochorov. Wellicht geïnspireerd door de toespraak van Sjoevalov, geeft hij zijn kijk op het ontwikkelingsmodel van Rusland. Overigens zijn de voorstellen “geen kritiek op genomen besluiten, maar een poging om vraagstukken van verschillende kanten te bekijken en een uitnodiging tot debat”. Net als Sjoevalov vindt Prochorov dat Rusland de beste kans heeft om een innovatief model te ontwikkelen vanuit de bestaande grondstoffeneconomie. Impliciet zegt hij dat het overmatig belasten van deze industrieën en het investeren van overheidsinkomsten in bijvoorbeeld nanotechnologie en infrastructuur de verkeerde weg is. “Blaas niet op het water, laat het koken”, zegt hij, refererend aan de waarschuwingen voor een oververhitte economie.

Het artikel begint met het stellen van drie thesissen: (1) Rusland zal decennia lang economische groei kennen. (2) De financiële crisis van 1998 heeft stabiele budgettering tot een fetisj verheven. Een stabiel budget is een middel om doelen te bereiken, niet het doel op zich. (3) Een groot deel van Rusland’s rijkdom bevindt zich nog steeds buiten de markteconomie.

Vervolgens stelt hij vier prioriteiten: (1) Innovatieve ontwikkeling moet voortkomen uit de bestaande grondstoffeneconomie. “Er is enorme ruimte voor een ‘gewone’ groei van het BBP. De economie is nog lang niet ‘oververhit’. Men klaagt dat van de 8% economische groei in 2007 slechts 1% op rekening komt van de verwerkingsindustrie. Ja, we willen meer, maar we zijn pas op een kwart van de weg van de ‘traditionele ontwikkeling’. Er is veel waaraan we kunnen werken: infrastructuur moet helpen om onze grenzenloze ruimtes in productie te brengen, we kunnen onze grondstoffen hoogwaardiger verwerken, geen hout exporteren maar cellulose, een duidelijke hervorming van de huizenbouw, de overgang naar productstandaarden van wereldniveau en meer. We willen kwalitatieve innovatieve ontwikkeling en wel direct. We kunnen een enorme sprong maken, maar moeten daarbij niet vergeten dat innovatieve ontwikkeling een lang en complex proces is. Zonder garantie voor succes, bovendien. Innovatieve ontwikkeling wordt niet gebouwd op zand, maar is de voortzetting van de gunstige concurrentiepositie van ons land.”

(2) De liquiditeit van het Russisch bankwezen moet groeien. “Ik wil niet banaal overkomen, maar de banken zijn de bloedvaten van de nationale economie”. De verhouding tussen activa van banken hen het BBP ligt rond de 60%, terwijl dit in Oost-Europa 90 tot 100% is. “Onze banken zijn te afhankelijk van de westerse financiële markten.” Dit is een voorzet, die hij bij thesis drie al heeft ingekopt. Verdere privatisering van grond, grondstoffen etc. kan de kapitalisatie van het Russische Bankwezen noemenswaardig vergroeten. (3) “De stijgende roebelkoers moet afgezwakt worden om de concurrentiepositie van de Russische producenten te verbeteren.” Hieruit volgt ‘prioriteit’ (4) Inflatiebestrijding mag niet, zoals het nu de-facto is, het belangrijkste strategische doel zijn. Ik wil niet dat we hetzelfde resultaat bereiken ‘als altijd', dat we de inflatie niet kunnen bedwingen en ook het BBP niet tot een hoger niveau kunnen brengen.