5/28/07

De economische macht van 1520 millimeter

23 mei 2006

http://www.kommersant.ru

Van 23 tot 26 mei vond er in Sotsji een groot congres voor spoorwegbedrijven en hun overheden plaats, die gebruik maken van de zogenaamde ‘brede rails’ van 1520 millimeter, de Sovjet standaard. Tijdens het forum werden ruim 40 grote projecten besproken.

Sergei Ivanov: ‘We moeten onze export mogelijkheden als transitland vergroten. Over het potentieel van Rusland op dit gebied praten we al lang. Toch is het aandeel export in het totaal van goederenvervoer op de Russische spoorwegen niet hoger dan 4%.’ Kommersant schrijft dat buitenlandse transporteerders bewust om Rusland heen reizen, met name via de zee: ‘Om het tij te keren moet we moderne logistieke technologie inbouwen, de voorwaarden scheppen voor een verlaging van de transportkosten voor transporteerders en investeren in de capaciteit.’

Jakoenin, hoofd van de Russische spoorwegen, wijst erop dat private bedrijven niet bij machte zijn deze investeringen te maken. Overheden moeten het initiatief nemen.

Dergelijke overheidsinitiatieven komen vooral vanuit Centraal Azië, schrijft Kommersant. Zo wil de nieuwe president van Turkmenistan, Berdymoechamedov, een spoorweg aanleggen tussen Eralievo in zuidwest Kazakstan en Turkmenbasji in Turkmenistan. Deze lijn zou dan verlengd kunnen worden tot aan de Perzische golf in Iran. Met een economische vrije zone in Turkmenbasji wil Berdymoechamedov de handel tussen Rusland, Centraal Azië en Iran naar zich toetrekken.

Het gaat Rusland niet overal voor de wind in Centraal Azië. Zo bouwde Kazakstan recentelijk de nieuwe lijn Khrom-Tay naar Altynsarino, waardoor interne transporten niet langer de grens van de Russische Federatie hoeven te passeren. Vanwege de strubbelingen met Georgië is de aanleg van een spoorweg in Abchazië stopgezet die het Armeense netwerk met het Russische zou verbinden. Bovendien willen de Chinezen Kazakstan en de Kaspische Zee koppelen aan hun netwerk met rails van 1435 millimeter breedte.

Er zijn ook plannen om het 1520 netwerk uit te breiden naar Europa en in het bijzonder Wenen. Kommersant schrijft: ‘ De belangrijkste reden tot optimisme voor de realisatie van zo een voor de post sovjet geschiedenis ongekend project is dat het initiatief vanuit de buitenlanders zelf komt. … Het is duidelijk dat de pedante en berekende Europeanen het lange termijn perspectief zien van de Russische markt en wellicht zelfs ons potentieel als transitland.’

Als alternatief voor een geheel nieuwe spoorweg naar Wenen is er een variant door Polen over een eerder gebouwd stuk rails van 1520 millimeter breedte. Deze lijn zou dan naar Praag rijden. Ook is er sprake van een mogelijke spoorlijn vanuit de haven Oest-Loega nabij Sint Petersburg via de Baltische Staten en Kaliningrad naar de Duitse havenstad Zasnits. Daar ligt om onbekende redenen al 40 kilometer 1520 spoor.

Het artikel richt zich vervolgens op de productie van locomotieven, wagons en andere spoorwegmaterialen. Vroeger, in Sovjet dagen, een gebalanceerd systeem, versplinterde zich over de verschillende nieuwe staten. Zo bevindt de productie van grote elektrische locomotieven zich in Novotsjerkassk in Rusland, kleinere locomotieven in Tbilisi, Georgië en diesel locomotieven in Loegansk, Oekraïne. De productiemogelijkheden van deze fabrieken overstegen de vraag van de afzonderlijke landen op zich. Door het economische verval kwamen er sowieso weinig orders en de productie stagneerde. Tot overmaat van ramp boden ook grote westerse producenten zoals Siemens en General Electrics aan om locomotieven voor de 1520 millimeter brede rails te bouwen. Om nog niet te spreken van de Chinese Zhou Zhou Electric Locomotive.

Uiteindelijk zijn de producenten in uit de voormalige Sovjet Unie toch in staat gebleken om een groot aandeel te behouden. Zo bestellen de nationale spoorwegen van GOS landen, de Baltische staten en met name de Russische spoorwegen zelf voornamelijk bij de verschillende Russische fabrieken van de ZAO Transmasj holding (TMX) Tien procent van hun productie gaat naar andere landen. Toch is het productieniveau nog lang niet terug op de oude hoogte, toen in de jaren 80 duizenden per jaar de fabrieken uit rolden. De Russische spoorwegen bestelt nu 277 locomotieven per jaar. Weinig in vergelijking met vroeger, maar al weer veel ten opzichte van de 40 die in 2000 aangekocht werden.

No comments: