Klare taal van Lavrov

28/02/2007
http://www.rg.ru/2007/02/28/lavrov.html

Rossiiskaja Gazeta interviewde Sergei Lavrov, minister voor buitenlandse zaken. Thema van het gesprek zijn een aantal actuele onderwerpen in de internationale politiek: de zoektocht naar een oplossing voor Irak, de Amerikaanse dreiging ten opzichte van Iran, het vredesproces in het Midden-Oosten, visa voor de EU, Russische bezwaren tegen het functioneren van de OVSE, de verhouding met Georgië en het imago van Rusland in de wereld. Het interview is mijns inziens een goed voorbeeld van het steeds helderdere Russische geluid in de internationale verhoudingen.

RG: Er zijn drie weken die gepasseerd sinds de toespraak van Poetin in München. Dit lijkt ons voldoende tijd om de reacties te kunnen analyseren. Wat kunnen we verwachten?

SL: Er zijn voldoende partners die net zo denken als wij. Dit is zelfs de meerderheid. … Wij hebben alleen aangegeven dat we op huidige voet niet verder kunnen. Wanneer we samen willen strijden tegen voor ons allen geldende dreigingen en samen de voor ons liggende uitdagingen willen aangaan, dan kan de oproep tot gemeenschappelijke acties niet een oproep zijn aan alle anderen om zich te verenigen met een strategie, die vanuit één enkele orde wordt geformeerd. Het is onvermijdelijk dat we gemeenschappelijke acties gaan begrijpen als collectief werk met als beginsel een gezamenlijk analyse van de situatie, gezamenlijke uitwerking van die maatregelen die nodig zijn om de crisis te overwinnen.

De enigste effectieve methode is er één waarmee alle spelers die betrokken zijn in de regulering van de situatie akkoord gaan. … Een éénzijdige strategie is voor ons niet acceptabel. En dat geldt ook voor de meeste landen in de wereld, waaronder de meerderheid van de landen in Europa. Ik kan je verzekeren dat dezelfde onderwerpen die Poetin in München benoemde in verschillende varianten - en sommige zelfs nog veel kritischer - met ons worden besproken in besloten gesprekken. … Het was nodig om ze eens uit te spreken.

Irak
Het uiteenvallen van Irak, bijvoorbeeld zal catastrofale gevolgen hebben voor velen. Conflicten zoals Afghanistan, het Midden-Oosten, Kosovo, het internationale terrorisme, de verspreiding van nucleaire wapens, Iran en Noord Korea kunnen op enige of ander wijze overslaan naar ander landen, waaronder Rusland . Wij zijn verre van onverschillig van wat er daar gebeurd.

Wat betreft Irak hebben we er al voor het begin van de oorlog meer dan eens op gewezen dat er fouten gemaakt werden. … Maar laten de historici zich bezig houden met de vraag wie er gelijk had. Nu is het voor iedereen van groter belang om de praktische problemen op te lossen, om een catastrofe in Irak te voorkomen. … Pogingen om met de ene hand de Islam te verdelen in Soennieten en Sjiieten en met de ander hand vrede te willen brengen, zijn ontoelaatbaar.

Wij hebben de situatie in Irak niet geschapen maar staan wel klaar om de situatie te reguleren. Ons wordt echter verzekerd dat men weet hoe men met de situatie moet omgaan, dat er weer een nieuwe strategie is: Ondersteun ons! Schrijf de schulden van het land weg. Stuur je bedrijven naar Irak. Rusland zegt daarop dat we klaar staan om te helpen onder de voorwaarde dat er met een vredesproces begonnen wordt. Wij willen het Irakese leger en veiligheidstroepen bewapenen maar alleen onder de voorwaarden dat de verstrekte wapens niet gebruikt worden in een burgeroorlog.

Wij stelden al in het begin van 2003 voor om aan tafel te gaan met de buurlanden van Irak, inclusief Iran en Syrië en leden van de Veiligheidsraad alsmede de Arabische Liga. Tot op dit moment hebben we geen antwoord gehad.

RG: De nieuwsfaxen berichten dat de Amerikanen hun doelen in Iran al gekozen hebben. Komt er nog een oorlog in het Midden-Oosten of zullen de Amerikanen hun tactiek van angst inboezemen veranderen?

SL: … Het scheppen van nog een bron van conflict zou inderdaad erg kortzichtig zijn. Wij zijn ervan overtuigd dat geweld als een oplossing voor een willekeurige crisis inclusief de situatie rond het atoomprogramma van Iran, geen perspectief biedt.

Ons is verteld dat de VS geen plannen heeft om een oorlog in Irak te beginnen. Wij weten natuurlijk ook dat de Amerikaanse president heeft gezegd dat hij geen enkele variant wil uitsluiten. Wij observeren de toename van Amerikaanse troepen in de regio van de Perzische Golf. … Begrijp dat wanneer er een dergelijke accumulatie van mankracht en middelen plaatsvindt, de kans op een militair conflict groeit. Zelfs al is het dankzij een toevalligheid.

Op dit moment moet iedereen die de situatie kan beïnvloeden, zich inzetten om het conflict binnen de politieke sfeer te houden. Hieronder reken ik ook de leiders van Iran, met wie we voortdurend blijven werken en van wie we constructieve antwoorden verwachten over de voortgang van gesprekken.

Iran
RG: Geven uw contacten met Iran enige hoop op een opening of hebben ze een muur opgetrokken?

SL: Washington wil slechts met Teheran aan tafel wanneer Iran het atoomprogramma bevriest. Iran op hun beurt zegt klaar te zijn voor onderhandelingen maar zonder voorwaarden vooraf.

Wij zeggen de Iraniërs dat zij een verplichting kennen ten opzichte van het Atoomagentschap. Vele jaren hebben ze enigszins verboden activiteiten uitgevoerd zonder het agentschap daarover te informeren, hoewel ze daartoe verplicht waren. Wij zeggen hen deze vragen op te helderen en af te sluiten. Pas vanaf dat moment kunnen ze zich beroepen op de rechten onder het non-proliferatieverdrag.

De Amerikanen zeiden heel lang dat er van onderhandelingen over de eenzijdige sancties tegen Noord-Korea geen sprake kon zijn. Uiteindelijk hebben directe gesprekken een voor beide zijden acceptabel compromis opgeleverd. De gesprekken zijn nu begonnen. Een dergelijke aanpak kan ook succes hebben bij Iran.

Diplomatie is de kunst van het onderhouden van contacten. Pratend, moet je de positie van de partner leren kennen. Een ander voorbeeld: Het kwartet voor het Midden Oosten heeft vooruitgang geboekt in de gesprekken met de nieuwe Palestijnse regering waaronder de de facto erkenning van de staat Israël. Maar wanneer we nu de rechtlijnige positie innemen dat we alleen zaken doen met een regering die de staat Israël de jure erkent, dan riskeren we de met immense moeite bereikte eenheid binnen de Palestijnse staat. Het doel van een volledige erkenning van Israël blijft bestaan en we zullen Hamas in die richting blijven duwen, maar het niet waarderen van de nu gemaakte progressie is onjuist en kortzichtig.

Visa
RG: Een andere vraag. De Russische pers luidt de alarmbel. 'De slagboom gaat neer'. Het gesprek gaat over een verharding van de visumvoorwaarden van Europese landen voor Russische staatsburgers. Het is geen geheim dat je bij verschillende ambassades voor het verkrijgen van een visum je bankafschriften moet overleggen. Dit is een overduidelijke schending van onze rechten.

SL: Dit soort klachten ontstaan periodiek, bijvoorbeeld toen het Franse consulaat aan de vooravond van de nieuwjaarsvakantie als het ware belegerd werd, waardoor vele mensen geen visa konden verkrijgen voor al betaalde reizen. Dergelijke problemen doen zich ook voor bij andere consulaten.

Er waren veel problemen met de Amerikanen, die nu preciezer te werk gaan en financiële-, en gezinsomstandigheden controleren. Klaarblijkelijk denken ze dat Russen slechts dromen om in Amerika te wonen, om al hun eigendommen en al hun familie en vrienden achter te laten.

Wat betreft de EU hebben het Europarlement en de Russische Doema sinds kort een akkoord over de vereenvoudiging van de visumverstrekking getekend. De procedure van ratificatie zal zo snel mogelijk worden uitgevoerd. Wanneer het verdrag in werking gaat kunnen vele groepen burgers waaronder journalisten, sporters, zakenmensen, officiële functionarissen, parlementariërs, deelnemers aan culturele, wetenschappelijke en educatieve uitwisselingsprogramma's veelvoudige Schengen visa verkrijgen voor langere periodes tot zelfs vijf jaar.

Polen
RG: Hoe ver zijn de onderhandelingen over vlees uit Polen en wanneer kunnen het begin met de onderhandelingen met de EU verwachten?

SL: Ik kan niet voor Polen spreken. Wij zijn al lang klaar voor de onderhandelingen en waren met de EU overeengekomen om al afgelopen november de start van de onderhandelingen aan te kondigen.

Het probleem ligt bij de EU. Pools vlees heeft geen enkele invloed op de start van de onderhandelingen over een strategisch partnerschap. Het probleem heeft betrekking tot de normen die de handel van landbouwproducten reguleren. Rusland heeft beperkingen ingevoerd op basis van feiten. Feiten, die van Poolse kant al meer dan twee jaar geleden erkent zijn. Grote aantallen vervalste veterinaire certificaten werden ontdekt. Iets wat overigens ook in de rechtszaal bewezen is.

(Lavrov hint dat vleesproducenten uit andere landen in Europa, in Polen valse certificaten kopen waarop staat dat het vlees onder goede omstandigheden in Polen is verwerkt. Vandaar het probleem zijns inziens niet zozeer een Poolse maar Europese aangelegenheid is)

OVSE
RG: U kondigde aan dat Rusland wellicht uit de OVSE zal treden. En hoe is de verhouding met Estland?

Ik heb niet gezegd dat Rusland de OVSE verlaat. Ik heb slechts aangegeven dat de OVSE voor de vraag staat of het zich wil transformeren in een andersoortige organisatie. Wanneer dat inderdaad gebeurd, dan is het aan ons om te besluiten of de organisatie functioneert of dat we wellicht op een andere wijze vorm kunnen geven aan een pan-Europese samenwerking op die gebieden die oorspronkelijk in het mandaat van de OVSE omschreven werden.
De hervormingen binnen de OVSE gaan geleidelijk, maar onze partners proberen helaas enige cosmetische verduidelijkingen in de werkomschrijving van de organisatie tegen te houden.

Sommigen van hen willen duidelijk geen enkele wijzigingen aanbrengen in de werkzaamheden van het Bureau voor Democratische Instituties en Mensenrechten, dat, volgens mijn mening, niet kan voortbestaan in de vorm dat het nu heeft, met name omdat het functioneert op de basis van instructies, bedacht door de werknemers van het bureau zelf in plaats van zich te baseren op enige vorm van internationale expertise. … Op dit moment hebben de 'bureaucraten' van het Bureau zich het recht toegeëigend om concrete handelingen van een willekeurig land langs de lat leggen van de internationale verplichtingen die dit land zelf is aangegaan. Dit is een situatie zonder precedenten die niet normaal te noemen is.

Wij willen een aantal vragen ophelderen. Wie, bijvoorbeeld, bepaalt wanneer er waarnemers naar een land gestuurd worden? Waarom worden er waarnemers naar het ene land gestuurd en niet naar het andere? Wie bepaalt hoeveel waarnemers er gestuurd worden voor het monitoren van verkiezingen van een land? Wat zijn de volmachten van de leiders van deze groepen? In hoeverre moet hij rekening houden met de meningen van regionale subgroepen binnen zijn team? En nog een vraag. Waarom is sinds kort het gebruik van de Russische taal verboden tijdens het monitoren van verkiezingen in CIS landen. Dit lijken eenvoudige vragen, waarop we rechtstreekse antwoorden mogen verwachten. Antwoorden krijgen we echter niet. Dit doet ons denken dat het Bureau een gepolitiseerd instrument is geworden.

Wat betreft Estland. We hebben gezien dat de Estse president geweigerd heeft de wet (met als mogelijk gevolg het verwijderen van een sovjet monument uit de binnenstad van Tallinn) te ondertekenen op grond dat deze strijdig is met de constitutie. Wij rekenen erop dat deze verantwoordelijke houding overgenomen wordt en dat het parlement het wetsvoorstel intrekt.

Georgië
RG: Wat is de reden voor het terugsturen van de ambassadeur naar Tbilisi?

SL: Wij willen volwaardige, normale, goede en vriendelijke verhoudingen. De criteria waarnaar we de bereidheid van de Georgische overheid om terug te keren naar een volwaardige dialoog zullen meten is de houding ten opzichte van Rusland in het geheel, waarvan deel zijn de publieke uitlatingen van Georgische leiders over de verhouding en in het bijzonder concrete handelingen van de Georgische kant betreffende de conflicten met Zuid-Ossetië en Abchazië.

Ons bezorgde de voortdurende stroom van provocaties tegen onze vredestroepen, de permanente pogingen om bestaande onderhandelingen en vredesprocessen op te breken en de accumulatie van militaire 'muscles' in hoeveelheden die er slechts op kunnen duiden dat de Georgische kant klaar wil zijn voor een gewelddadige oplossing van beide problemen. Wij hebben zowel Georgië als hen, die ondanks alle feiten het land voor de NATO uitnodigen, duidelijk verwittigd dat wij dit niet toelaten. Wij onderstreepten dat, naast het zowel voor onze buur als voor de zuidelijke regio van Rusland belangrijke aspect van stabiliteit er het aspect is van de aanwezigheid van tientallen duizenden burgers van de Russische Federatie én in Zuid-Ossetië én in Abchazië. Wij dragen een verantwoordelijkheid ten opzichte van hen.

Ik vertel erbij dat men ons beschuldigt van het uitvoeren van een 'paspoortificering' van Zuid-Ossetië en Abchazië en dit, zegt men, is een inbreuk van ons op de soevereiniteit van Georgië. Niets is echter verder van de waarheid en dat kan ik eenvoudig uitleggen. Op het moment dat de Georgische kant in het begin van de jaren negentig de conflicten beëindigde en nadat met enorme arbeid, inclusief de prijs van levens van Russische burgers, deze conflicten als bevroren beschouwd konden worden, vielen alle burgers van Zuid-Ossetië en Abchazië in essentie buiten het rechtsgebied van Georgië. De-facto ontvingen zij geen enkele sociaal-economische ondersteuning. Daarom wendden zij zich tot de Russische Federatie voor hulp en tevens met het verzoek tot het verkrijgen van het Russische staatsburgerschap, in het bijzonder voor het verkrijgen van de nodige sociaal-economische ondersteuning. Ze waren aan hun lot overgelaten. Vervolgens hebben wij slechts geheel overeenkomstig onze wetten, voormalige inwoners van de Sovjet-Unie Russische paspoorten verstrekt.

Internationale imago van Rusland
RG: Wat kan het ministerie van buitenlandse zaken doen voor het verbeteren van het imago van Rusland in het buitenland.?

Ik prefereer de omschrijving 'objectief beeld' in plaats van imago. We hoeven ons nergens voor te schamen. Wanneer we objectief vertellen over de manier waarop we binnenlandse en buitenlandse politiek bedrijven , zullen normale en adequate mensen dat begrijpen.

Wanneer ons leven en onze handelingen worden belicht met kritische noten is dat geen reden om ons te schamen. Belangrijk is of dit op een objectieve wijze gebeurd. Elk land heeft immers zaken die het zelf zou willen rechtzetten of verbeteren. We willen open zijn. Altijd, wanneer er aan ons adres kritiek wordt geleverd, zullen we luisteren en aandacht schenken. Wat kunnen doen? Waarschijnlijk slechts opener vertellen waarom en hoe we dingen doen. Het ministerie van buitenlandse zaken probeert dit werk te coördineren.

Ik kan de groeiende berg van negatieve en niet op feiten gebaseerde artikelen uit het buitenland niet negeren. Maar wanneer we realistisch onze mogelijkheden inschatten, begrijpen we dat we niet kunnen concurreren met het westen op het gebied van kwantiteit van informatie maar wel de kwaliteit en betrouwbaarheid van de informatie.