Lessen uit Kondopoga

http://www.rg.ru/2007/11/09/kondopoga.html

De schuldigen aan de etnisch getinte rellen in het stadje Kondopoga in september 2006 hebben de laagst mogelijke straf gekregen: 3 jaar voorwaardelijk met een proeftijd van 2 tot 3 jaar. Rossiiskaja Gazeta staat stil bij de ontoereikendheid van de wet, het gebrek aan duidelijke veroordeling vanuit de overheid en de maatschappelijke oorzaken voor de aanwezigheid van dergelijke onderbuikgevoelens.

De verdachten bekenden schuld maar stuurden daarbij aan op een veroordeling op grond van vandalisme. Dit is een bekend recept. Het Russische strafrecht heeft een artikel 282 waarop personen veroordeeld kunnen worden voor het aanzetten tot etnische, nationale en religieuze haat. In de praktijk echter probeert bijna geen rechter dit omdat het bewijs zeer moeilijk te leveren is. Wanneer er een moord plaats vindt, ogenschijnlijk op etnische gronden, dan heeft de procureur de keuze tussen een snelle veroordeling voor moord en de lastige weg om daarbovenop nog eens etnische beweegredenen te bewijzen.

Het invoeren van zwaardere straffen op basis van artikel 282 heeft weinig zin, schrijft Ekspert. Recent stelde het Peterburgse parlement nog voor om de straffen op moord met etnische beweegredenen te verhogen tot 10, 20 jaar, levenslang of zelfs de doodstraf. Criminologen en ander experts zien weinig heil in dergelijke maatregelen. "Het effect zal minimaal zijn", zegt een professor aan de universiteit van het ministerie van binnenlandse zaken. "Het middel van strafverhoging is inmiddels wel uitgeput."

Het verschil kan volgens de auteur gemaakt worden door in de media een compleet beeld te scheppen over gebeurtenissen zoals in de rellen in Kondopoga en door hoorbare en ondubbelzinnige veroordelingen vanuit de overheid. "Het gebrek aan beiden leidt er toe dat wij in een land leven waar meer dan 60% van de bevolking de leuze 'Rusland voor de Russen' onderschrijft."

RG: "Kondopoga is vandaag de dag een symbool van nationalistische onderbuikgevoelens. Maar welke leuzen de deelnemers aan de 'Russische mars' daar ook niet schreeuwden , in Rusland is de nationalistische hysterie nog geen massapsychose. De leiders van de radicalen wakkeren deze stemmingen aan voor hun eigen politieke aspiraties. Het zijn volksmenners en uitspattingen van ontevredenheid over het leven. Deze ontevredenheid manifesteert zich in leuzen die begrepen worden door een marginaal deel van de samenleving. Het zijn niet de verhoudingen tussen verschillende etnische groepen die oververhit raken, het is de samenleving zelf, die vol zit met tegenstellingen zoals bijvoorbeeld het 15-voudige verschil tussen de inkomens van de rijkste en armste 10% van de bevolking. Het zijn deze tegenstellingen die zich kenbaar maken in de vormen van agressieve xenofobie en religieus extremisme . De radicalisering van de proteststemming verkrijgt zo een monsterlijk misvormd uiterlijk. In het multinationale Rusland ontstaan vriendschappen tussen Georgiërs en Russen, tussen Tadzjieken en Armeniërs. Dit is niet het probleem. De opgave is een maatschappelijk klimaat in ons land te scheppen waarbij ontevredenheid over levensomstandigheden zich niet in etnische conflicten uit. "