Jabloko

Javlinskii treed onverwachts af als voorzitter van liberale partij Jabloko. Opvolger Sergei Mitrokhin, een deputaat in het Moskouse parlement, werd gesteund door 102 aanwezigen. Er waren vier stemmen tegen.

De gematigde meerderheid behoudt zo de regie over de partij en neutraliseert de radicaliserende onderstroom met onder andere Ilja Jasjin en Maksim Reznik. Deze laatstgenoemde groep wil samenwerken met alle oppositiegroeperingen, ongeacht hun politieke kleur of ideologie. De meerderheid binnen de partij hecht echter aan de eigen waarden en vindt samenwerking met bijvoorbeeld Nationaal Bolsjewieken ontoelaatbaar. Reznik en Mitrokhin hebben voorlopig een broze vrede gesloten.
Javlinskii neemt plaats in een nieuw op te richten politiek comité, dat zich over politieke sleutelvragen en de verdeling van de centen zal buigen. Javlinskii impliceert volgens Kommersant dat hij nog steeds de touwtjes in handen heeft door te stellen dat posities niet bepalen wie de echte leider is. Ook Mitrokihin zelf zegt dat hij dit leiderschap nog moet verdienen.

De opvallende gelijkenis met de ‘gemanagede’ opvolging van Poetin door Medvedev wordt goedgepraat met de gebruikelijke ‘democratische’ retoriek. In een interview met RG zegt Javlinskii dat dit de eerste reorganisatie van een Russische partij is, waarbij de impuls van binnenuit de partij zelf komt. In Ekspert stelt de voormalig partijvoorzitter dat het nieuwe politieke comité het partijbestuur “horizontaler en daarom dus democratischer” maakt.

De partij Jabloko beleefde zijn piek in de aanloop naar de parlementsverkiezingen van 1999. Het lag toen in de verwachting dat de partij 20 tot 30 procent van de stemmen zou kunnen halen. Om bestuurlijke ervaring aan te trekken contracteerde de oppositiepartij ex premier Sergei Stepasjin als tweede lijsttrekker achter Javlinskii. Stapasjin toonde zich echter een fervent voorstander van de tweede Tsjetsjeense oorlog en terwijl Jabloko in 1995 nog veel stemmen won als vredespartij, kon het in de campagne van 1999 geen duidelijk standpunt innemen over de oorlog. Het resultaat was een teleurstellende 6 procent. In de jaren erna verloor de partij de financiële steun van de vervolgde oligarchen Goesinskii en Khodorkovskii. In 2003 en 2007 werd de kiesdrempel niet meer gehaald.

De laatste jaren klinkt het verwijt dat Jabloko zich had moeten verenigen met de ‘andere liberale partij SPS.’ Hoewel de liberale, ‘democratische’ en oppositionele slogans overeenkomen, verschilt het gedachtegoed van beide partijen echter enorm. De SPS is een partij voor grote bedrijfsbelangen, ‘zo liberaal als Pinochet’. Jabloko is een groene, sociaaldemocratische partij. Het feit dat er in de pers vaak gerefereerd wordt aan een mogelijke samensmelting zegt voldoende over de vervlakking van de eigen identiteit van beide partijen. Electorale desinteresse valt mede te verklaren door te constateren dat de gemene deler van beide liberale partijen nagenoeg overeenkomt met het beleid dat Poetin in zijn twee termijnen gevoerd wordt. Dit doet de oppositionele, ‘democratische’ kritiek uit beide kampen extra hol klinken.