11/6/07

Hoofd Rekenkamer over publiekprivate werken

http://www.rg.ru/2007/11/02/stepashin.html

Rossiiskaja Gazeta publiceert een ingezonden brief van het hoofd van de Rekenkamer, Sergei Stepasjin. Het eerste deel van de brief geeft een interessante kijk in de keuken van het veranderende economische beleid. Het tweede deel pleit voor goede ambtelijke en maatschappelijke controle over nieuwe vormen van overheidsinvesteringen. Als hoofd van de Rekenkamer vraagt hij zich af wie dit moet gaan doen en hoeveel geld ervoor uitgetrokken wordt.

'De Russische economie verandert voor onze ogen. Er komt een einde aan de periode van stabilisatie en restauratie van de economische groei. De leiding van het land werkt op dit moment aan de juridische basis voor een welbewust ontwikkelingsbeleid met nationale instituten van ontwikkeling en enorme privaatpublieke projecten. Ervaringen van andere landen toont aan dat de overgang van een beleid gericht op uitgaven naar een strategie van op resultaat gerichte projecten de fundamentele voorwaarde is voor de versterking van de nationale concurrentiepositie.'

Stepasjin legt vervolgens uit waarom de veranderingen nodig zijn: 'Het is duidelijk dat we een dergelijk beleid niet kunnen bouwen op de accumulatie van nog meer reserves, maar alleen op basis van een heldere visie voor de strategische doelen van ons land. ' … 'De nieuwe positionering van Rusland in de wereld … betekent niet alleen het stellen van nieuwe doelen om onze economie verder open te stellen maar ook het vormen van nieuwe instrumenten voor de realisatie van een beleid gericht op onze nationale concurrentiepositie.' … 'Zelfs de meest sceptische liberalen moeten nu erkennen dat het onmogelijk is de complexe processen in de economie te besturen door ons als een drenkeling aan de strohalm van vier macro-economische indicatoren vast te houden terwijl we ons beschermen tegen de vogelverschrikker van de inflatie.' ... 'We moeten een balans vinden tussen budgettaire behoedzaamheid en het vereiste niveau van investeringen in de infrastructuur. Anders zal de algemene situatie van onze economie slechts verslechteren en zal het budget daar alsnog onder lijden.'

Over de voorgaande periode (1999-2007) zegt hij: In de periode van macro-economische stabilisering en de restauratie van economische groei kwam onze strategie in theorie neer op de productie van goedkoop kapitaal voor het zakenleven en een minimalisering van de aanwezigheid van de overheid in de economie, hopend dat de marktwerking een concurrerende architectuur van de economie zou formeren. In de praktijk kwam dit neer op hoge banktegoeden, het stabiliteitsfonds en het gebruik van deze middelen voor het aankopen van buitenlandse waardepapieren. Dit echter met een zeer minimale verlaging van het inflatiecijfer.'

Over de discussie rond het stabiliteitsfonds schrijft hij het volgende: 'De discussie tussen de voor- en tegenstanders van de sterilisatie van de uitzonderlijke inkomsten speelde zich in de praktijk niet af tussen voor- en tegenstanders van investeringen in reële activa met een hoog potentieel, maar tussen twee klassen van investeerders. De ene klasse is voor een strategie van directe investeringen, de andere voor investeringen op de wereldmarkt door middel van tussenpersonen.' Ik interpreteer dat de meerderheid niet wil dat de overheid direct investeert maar dit alleen via financiële instituten wil doen. Stepasjin zegt ook dat wanneer er in Rusland effectieve instituten voor ontwikkeling ontstaan de wil om via deze instituten in de eigen economie te investeren aanwezig is.

Stepasjin ziet privaatpublieke partnerschappen als het middel om samen met het zakenleven in de Russische economie te investeren: 'Nodig is de vereniging van de overheids- en privaat kapitaal onder voor beide partijen voordelige voorwaarden zodat de balans gewaarborgd wordt tussen de belangen van de maatschappij, de overheid en de personen die het private kapitaal behartigen. Nodig is een constructieve samenwerking opdat het zakenleven zich gunstig kan ontwikkelen in de bedding van nationale strategische belangen.'

'De infrastructuur moet één van de hoekstenen van het publiekprivate partnerschap worden. Het zakenleven neemt verantwoordelijkheid voor het ontginnen van grondstoffen en de ontwikkeling van hele gebieden, maar wil dat de overheid de verantwoordelijkheid neemt voor het aanleggen van transportaders erheen en ervandaan, transportaders die ook gebruikt zullen worden voor maatschappelijke behoeftes. ' … 'Wegen zijn voor Rusland een eeuwenoud probleem.' … 'Niet 1 van de 16 grootste zeehavens heeft een directe aansluiting op het netwerk van federale autowegen. Van de 10 grootste vliegvelden hebben er 8 geen verbinding met de spoorwegen.' … 'Investeringen in de transportsector bedragen 2% van het BNP. De praktijk in andere landen toont aan dat dit cijfer rond de 3 tot 5% moet liggen om een hoog tempo van economische ontwikkeling te kunnen verzekeren. In China is dit zelfs 10%.'

De wet- en regelgeving voor privaatpublieke werken is echter ontoereikend: 'Om privaatpublieke partnerschap te vormen zijn duidelijke en begrijpelijke regels nodig alsmede effectieve overheidsorders en eerlijke en transparante tenders. De materialen van de Rekenkamer tonen aan dat dit nog ontbreekt.' 'Experts zeggen dat de wetgeving kunstmatig de speelruimte van concessieovereenkomsten (overheid geeft private partner alleenrecht over iets, JM) beperkt door bijvoorbeeld grond en grondstoffen uit te sluiten. Daarnaast is het type overeenkomst onaantrekkelijk omdat de belastingverplichtingen van de private partner niet duidelijk omschreven zijn'. … ' Extra moeilijkheden worden veroorzaakt door het ontbreken van duidelijk omschreven reglementen voor het reserveren en onteigenen van grond '… 'Er zijn geen wetten voor tolwegen, voor havens en voor de veiligheid tijdens transport.'

Zonder goede juridische basis ontstaan er volgens Stepasjin mogelijkheden voor grootschalige corruptie: 'Essentieel voor de vorming van structuren voor privaatpublieke partnerschappen is de transformatie van de wetgeving en de verantwoordelijkheid zoals die door overheidsinstituten, het zakenleven en de maatschappij beleeft wordt.' … 'Dit proces gaat voorbij aan het raamwerk van het publieke recht, ... , en bevindt zich in een raamwerk van overeenkomsten tussen de overheid en het zakenleven.' ... 'Het is onduidelijk wie in de praktijk de door de overheid gebruikte geldstromen gaat besturen, hoe effectief dit zal gebeuren en tot op welk niveau er verantwoording afgelegd moet worden aan de overheid en de maatschappij. We willen toch niet dat we straks net zulke treurige conclusies moeten trekken over deze 'projectisering' zoals we dat na de privatisering moesten doen?'

'Elke nieuw opgerichte overheidscorporatie opereert nu volgens eigen reglementen.' 'Of dit vanuit het oogpunt van de effectiviteit van hun activiteiten goed of slecht is, is een aparte vraag.' 'Vanuit de positie van de controle op de effectiviteit van hun activiteiten kan er gezegd worden dat dit niet erg gezond is.' 'De juridische status van overheidscorporaties is (zonder verbeterde wetgeving , JM) erg onoverzichtelijk.' … 'De staat draagt aan deze structuren eigendomsrechten over.' 'In feite praten we hier over een vorm van privatisering zonder tegenprestatie.' … 'Onvermijdelijk leidt dit tot een verstrengeling van belangen van overheids- en niet overheidsstructuren en ontstaat er dienovereenkomstig een vruchtbare voedingsbodem voor corruptie.'

Stepasjin somt op om hoeveel geld het gaat: 'Aan instituten van ontwikkeling wordt 17,9 miljard euro toegekend. 5 miljard gaat naar de Bank van Ontwikkeling, 3,6 miljard naar de Russische Corporatie voor Nanotechnologie, 2,5 miljard naar het Investeringsfonds en 6,7 miljard naar de financiering van het fonds ter bevordering van de hervorming van de sociale woningbouw. Daarnaast investeert de overheid aanzienlijke middelen in de voorbereiding voor de Olympische Spelen in Sotsji en de ontwikkeling van het Verre Oosten.' Op deze wijze wordt er heel veel geld overgedragen aan nieuwe structuren van wiens effectiviteit het succes van de strategische plannen voor de ontwikkeling van het land afhankelijk is.'

Het laatste stuk van de brief gaat over de organisatie van de controle en de positie van de Rekenkamer: 'De organen van de uitvoerende macht en de controlerende organen komen in een moeilijke situatie nu zij deze structuren moeten gaan controleren met als gevolg dat de staatsactiva zich feitelijk in een grijze zone bevinden.' 'Voor de Rekenkamer als hoogste orgaan van overheidsaudit is het van belang om een nieuw systeem van indicatoren van ontwikkeling en economische groei te creëren, die passen bij de projectmatige aanpak, de daarbij intrinsieke focus op het te bereiken eindresultaat en de continuïteit van het proces van strategisch bestuur.'

Nu de regering honderd indicatoren voor een resultaatgerichte budgettering heeft bepaald en op order van de president weer andere data bekeken moeten worden teneinde het werk van de ministers te controleren, is het onvermijdelijk de vraag te stellen door wie en met welk geld deze informatie verwerkt gaat worden. En naast de federale en regionale overheden moet het ook voor de bevolking mogelijk zijn om inzage te hebben in de reële status van kernindicatoren en de voortgang van de ontwikkeling.

No comments: