PRO(vocatie)

28 mei 2007
http://www.expert.ru/printissues/expert/2007/20/vostochnoevrpeyskaya_provokaciya

De reactie van Rusland op de plannen van de Verenigde Staten voor een elementen van het raketschild PRO in Tsjechië en Polen moet hard maar accuraat zijn, schrijft Ekspert. Het artikel biedt een goede kijk in strategie van de Russen.

Officieel vormt het systeem een bescherming tegen schurkenstaten, die aan nucleaire wapens werken, zoals Noord-Korea en Iran. Deze argumentatie heeft echter minstens twee zwakke plekken. De Iraniërs hebben op zijn vroegst pas in 2015 de raketten die Europa kunnen treffen. Om nog maar niet te spreken over de VS zelf. Ten tweede hebben de gebeurtenissen van 9/11 aangetoond dat een aanval ook uitgevoerd kan worden met andere middelen dan raketten.

Onze generaals zeggen dat het systeem tegen Rusland gericht is. Wie moeten we geloven? De VS die ondanks hun belofte de NATO oostwaarts heeft uitgebreid? Dezelfde VS die vervolgens beloofde dat het in de nieuwe alliantieleden geen militaire infrastructuur zou onderbrengen?

Laten we hen deels geloven. Oorspronkelijk was het doel van het PRO systeem allerminst de containment van Rusland (al werd de mogelijkheid vast opengehouden) Het systeem was vooral gericht op het nieuwe gevaar, het gevaar van de 21^ste eeuw, the rise of China. Op de korte en middellange termijn kan het systeem immers niet de gelijktijdige lancering van honderden Russische raketten tegenhouden maar wel die van tientallen uit China.

Ook moeten we ervan uit gaan dat de Amerikanen rekening houden met een mogelijke verdere uiteenval van de Russische Federatie waarbij er enkele kernwapens in de handen van een ‘provinciale vorst’ kunnen vallen..

De Russische generaals gaan er ook van uit dat de VS de nodige infrastructuur bouwt waardoor het later vergroten van het aantal afweerraketten eenvoudig is. Dit gecombineerd met de langzame afname van het aantal parate Russische kernraketten levert op de lange termijn wel degelijk een gevaar op voor de pariteit.

Maar waarom Tsjechië en Polen en waarom nu? De Amerikanen willen Europa hun plaats wijzen en haar van Rusland afwenden, denkt Ekspert.

De Amerikanen stonden oorspronkelijk positief tegenover de Europese integratie op het gebied van veiligheid. Na het einde van de koude oorlog heerste het beeld dat de Europeanen in de toekomst hun eigen veiligheid zouden gaan verzorgen. De Amerikanen zagen de EU toen nog niet als een concurrent. De snelle uitbreiding ingezet door de vereniging van Duitsland en de opsplitsing van Tsjecho-Slowakije verzwakte echter het besluitvormingmechanisme van de EU en mede daardoor bleef het eenvoudiger voor de Europese landen om hun veiligheid aan het NATO blok toe te vertrouwen.

Er ontstonden ook scheurtjes in binnen de trans-Atlantische verhoudingen. Oud Europa sprak zich uit tegen de terugtrekking van de VS uit het ABM verdrag en was vervolgens een reeks landen fel gekant tegen Bush zijn kruistocht naar Irak, zo publiekelijk vraagtekens zettend bij de Amerikaanse aanpak van het internationale terrorisme.

VS is ook niet blij met de toenadering van enkele grote Europese landen met Rusland. Economische banden zouden op de lange termijn kunnen leiden tot politieke samenwerking.

Daarom heeft de VS gekozen om twee Oost Europese landen die hun ‘koloniale syndroom’ nog niet hebben overwonnen voor hun karretje te spannen. Voor de presidenten van Tsjechië en Polen gaat het immers niet om bescherming tegen Iran, maar om het gevaar van de Russen. Deze anti-Russische stemming van onze vroegere broeders, zo hopen de Amerikanen, wekt vast een felle reactie op vanuit Moskou, een reactie die de Europeanen zou aantonen hoe onbetrouwbaar Rusland wel niet is.

Wat moet Rusland in deze situatie doen? Niets doen is erkennen dat we niet grootmacht zijn die de hele wereld zou moeten respecteren. Niets doen betekent ook dat de volgende installatie in Georgië gebouwd zal worden.

Aan de andere kant zitten we ook niet te wachten op een nieuwe wapenwedloop. De belangrijkste les van de Sovjet Unie is immers dat de macht van ons land niet bepaald wordt door het aantal kernraketten maar door kracht van onze economie, door een nationaal idee en door de capaciteit van de overheid om aan de wensen van onze burgers tegemoet te komen. Wanneer de VS miljarden dollars wil investeren in een defensieschild dan is dat hun goed recht, zegt Ivanov. Wij moeten echter slimmer zijn.

Moeten we dan ingaan op het aanbod van de Amerikanen om te participeren in het project? We zouden inderdaad samen een systeem kunnen bouwen dat het gevaar van Iraanse raketten neutraliseert. Dit zou echter een 180 graden draai betekenen voor onze buitenlandse politiek. Door toe te treden bij het westerse kamp zouden we onze overtuigingen inzake stabiliteit en veiligheid verloochenen, onze eigen bewegingsvrijheid verminderen en onze relaties met andere partners waaronder China en Iran verstoren.

Het antwoord waar Ekspert dan eindelijk toe komt is tweeledig. Ten eerste moet Rusland op militair gebied ‘asymmetrisch’ reageren. Dat wil zeggen goedkoop en effectief. Wel nieuwe raketten ontwikkelen maar niet als vroeger in de Sovjet Unie toen we ze als ware broodjes uit de fabrieken reden. De realiteit heeft de bewering van Ekspert in middels al ingehaald. Vorige week testte Rusland een nieuwe intercontinentale raket, de RS-24.

Ten tweede moet Rusland haar Europese partners een combinatie van gereserveerdheid, verantwoordelijkheid en bezorgdheid tonen. Het moratorium op het CFE verdrag past binnen deze strategie. Het westen voldoet immers zelf niet de voorwaarden onder dit verdrag, ten tweede is de vernietiging van ‘gewone’ wapens al bijna gecompleteerd en begrijpt iedereen dat Rusland niet opnieuw zoveel wapens zal produceren. Daarnaast toont Rusland haar bereidheid tot onderhandelingen.

Rusland moet ook haar Europese partners verzekeren dat het geen slachtoffer wenst te worden van de unilaterale terugtrekking van de VS uit het ABM verdrag en dat het zorg draagt over de veiligheid van Europese staten. Dit betekent ook dat de Europeanen moeten beseffen dat wanneer de het afweersysteem in Europa geplaatst wordt deze gebieden automatisch een mogelijk doel worden van Russische raketten. Vanuit een strategisch oogpunt is dit volkomen logisch. Ook kunnen we zo de anti-Russische elementen in de Oost-Europese landen isoleren. (Ik zou zeggen: het Europese publiek de ernst van de zaak duidelijk te maken, JM)

Rusland ondersteunt ook slim de initiatieven van verschillende Europese leiders om de zaak in EU en NATO verband te bespreken. Achter de schermen hebben we ook het voorstel aan de Europeanen gedaan om gezamenlijk met hen een gelijk systeem te ontwikkelen. Het zou voor ons zeer voordelig zijn, enerzijds om in de Europese veiligheidssysteem te integreren en anderzijds om niet langer als de stormkraai gezien te worden.

De Amerikanen zitten inmiddels dankzij onze politiek in de verdrukking. De Poolse en Tsjechische leiders hebben al gevraagd om meer militaire zekerheid in de vorm van patriot raketten. Dit verhoogt niet alleen de drempel voor de Amerikanen zelf maar ook voor de ander Europese landen.