Week 37

Georgië: Medvedev trok aan het begin van deze week een duidelijke lijn in het zand. Nog alvorens de onderhandelingen met Sarkozy begonnen, vertelde Medvedev aan de internationale pers dat Rusland de erkenning van de onafhankelijkheid van Zuid-Ossetië en Abchazië niet zal herroepen. Uiteindelijk verzekerde Sarkozy Medvedev dat de EU garant zal staan dat Georgië niet nogmaals geweld zal gebruiken tegen de twee (deel)republieken. Moskou vindt deze garanties lichtvaardig gemaakt.

In Tbilisi bleek dezelfde avond dat Georgië en de EU terug willen naar de vorige situatie, waarin de OSCE en UNOMIG het recht hebben om aan beide zijden observeren. Rusland wijst erop dat die vorm van internationale waarneming het conflict nu juist niet heeft kunnen voorkomen en eist dat Georgië en ‘het westen’ akkoord gaan met een dubbele ring van waarnemers, waarbij Rusland de twee (deel)republieken voor zijn rekening neemt en de OSCE/UNOMIG Georgië. ‘De twijfel in Moskou dat de EU de Russische zorgen om de regio nog steeds niet serieus neemt blijkt ook uit Medvedev herinnering aan Sarkozy dat de Franse president met ‘minstens’ 200 OSCE waarnemers over de brug moet komen.

Medvedev: Als een Haagse politicus liep Medvedev vanuit het Kremlin over het Rode Plein naar de Goem waar internationale journalisten, die uitgenodigd waren voor de prestigieuze Valdai conferentie op hem wachtten. De voorgaande dag had premier Poetin hen toegesproken. Wanneer het plan was om de eenheid van de Russische overheid te demonstreren, is dat gelukt, concludeert Kommersant. De strategische visies van president en premier liepen alleen in de details uiteen.

In het vraag antwoordspel vergeleek Medvedev de Georgische aanval op Tschinvali met 9/11. Dit is mijns inziens geen verzoek om medeleven. Het gaat niet om de slachtoffers of de schok, maar de oproep aan de wereld om lessen te trekken uit de gebeurtenissen.

De president ontkent niet dat het partnerschap met Aziatische landen een prioriteit is voor Moskou”: “Deze prioriteit zal echter niet ten koste gaan van de ‘Europese economische samenwerking.’ De Russische economie heeft geen toekomst zonder diversificatie richting het oosten. Er is geen tegenstrijdigheid tussen de Aziatische en Europese vectoren van ontwikkeling. Een wereld met meerdere financiële centra, niet alleen in Londen in Berlijn, maar ook in Azië, zal de wereldeconomie stabieler maken.”

Het hele transcript in het Engels is hier te lezen.

Economie: Ekspert bericht over uiterst magere groeicijfers voor de industriële productie. Er lijkt een einde te zijn gekomen aan een periode van goedkope kredieten voor het middenbedrijf dat daardoor de laatste jaren sterk kon groeien. Ook daalt de groei in het aantal verstrekte hypotheken en de woningbouw in het algemeen. In het laatste halfjaar zijn er 240,5 duizend huizen gebouwd met een totaal oppervlak van 21,7 miljoen vierkante meters. Dat is slechts 2,9% meer dan in het eerste half jaar van 2007. 2007 kende nog een groei van 30% ten opzichte van 2006. De stagnerende bouw heeft weer een negatieve invloed op de productie van bouwmachines en bouwmaterialen.

De banken blijven ruim consumentenkredieten verstrekken. Hiermee worden echter vooral geïmporteerde goederen gekocht. Men verwacht nog steeds een jaarlijkse BBP stijging van 7,5 tot 8%. Deze groei komt echter op het conto van de dienstensector en de handel.

Liquiditeit: De Centrale Bank wil de economie laten afkoelen; minder krediet en meer groei door eigen winst te herinvesteren. Hiertoe zijn het afgelopen jaar de rentepercentages verhoogd en de verplichtingen voor bankreserves aangescherpt. Door de wereldwijde kredietcrisis en de zakkende roebelkoers, waardoor buitenlandse schulden opeens veel kostbaarder worden, gaat het afkoelen veel te rap. Medvedev heeft de regering en de Centrale Bank nu de opdracht gegeven om extra maatregelen te nemen om de liquiditeit op de Russische markt te verhogen. Tijdens de door de CB georganiseerde REPO veilingen (voor herfinanciering van nog uitstaande leningen, JM) leenden de banken deze week het maximum beschikbare bedrag van 247,9 miljard roebel.

Op korte termijn zijn er nog twee probleempjes. In september moeten Russische bedrijven in totaal ongeveer 10 miljard buitenlandse schulden aflossen. Daarbij zit de olie- en gassector de komende periode extra krap bij kas, omdat exportheffingen per drie maanden worden berekend. Er wordt nu dus belasting betaald over hoge olieprijzen, terwijl de klanten betalen volgens de huidige lage olieprijzen.

Aandelenmarkten: Medvedev: “Ik ben overtuigd dat dit (de malaise op de aandelenmarkten) een tijdelijk fenomeen is. De Russische aandelenmarkt blijft aantrekkelijk voor investeringen en de serieuze investeerders weten dat. Zijn adviseur Dvorkovitsj: “We rekenen erop dat de komende twee jaar zowel grote Russische bedrijven als bedrijven uit omliggende landen aandelen zullen verspreiden via de Russische markt. In de loop van de jaren zal ook de interesse uit verder gelegen landen toenemen. Op die manier zal het Russische Financiële centrum tegen 2020 tot de wereldleiders behoren.” Vicepremier Koedrin stelt voor om al eerder financiële middelen uit pensioen- en andere fondsen op de Russische aandelenmarkten te beleggen. Volgens Medvedev is 75% van de correctie op de Russische aandelenbeurzen het gevolg van de wereldwijde kredietcrisis, en komt 25% voort uit interne problemen, waaronder de gevolgen van de oorlog in de Kaukasus. “Het is niet ernstig. We nemen diep adem en gaan rustig voort met het ontwikkelen van onze economie.”

Budget: Vicepremier Koedrin, verantwoordelijk voor financiën, zegt dat het budget de komende jaren krapper zal worden. Krapper betekent overigens nog niet dat er dubbeltjes omgedraaid hoeven te worden. De laatste jaren kende het Russische federale budget - los van de apart gehouden inkomsten in het Stabiliteitsfonds - een jaarlijks overschot van zo’n 10%. Het budget voor 2009 is overigens berekend op 70 dollar per vat olie. De overheidsuitgaven zullen stijgen, zegt Koedrin. In 2009 met 12,2%, in 2010 met 6,9% en in 2011 met 2,7%. Deze groei in uitgaven betreft vooral sociale huizenbouw , het onderhoud van infrastructuur en sociale uitgaven zoals extra geld voor het Pensioenfonds.

Koopkracht: Volgens Aleftina Goeljoegina, de directrice van een onderzoeksinstituut met een veel te lange naam, zijn de salarissen het afgelopen jaar met 30,1% gestegen en de pensioenen met 32,5%. De onverwacht hoge inflatie leidt echter tot een koopkrachtverhoging van slechts 4,5%. Het verschil in koopkracht tussen de rijke en arme regio’s lijkt iets af te nemen.

Beroepsonderwijs: Rossiiskaja Gazeta doet verslag van een conferentie over de aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt. Een hoge onderwijsambtenaar zegt dat ook in de tijd van de Sovjet-Unie het technisch onderwijs slechts 18% van de arbeiders opleidde. De rest van de opleidingen vond plaats op leerwerkplekken in fabrieken. Nu leiden alleen Gazprom en de Russische Spoorwegen nog hun eigen personeel op. De rest van werkgevers rekent op het beroepsonderwijs. Private investeringen in het onderwijs zijn welkom, maar er zijn ook stageplaatsen in de fabrieken zelf nodig.

Misdaadbestrijding: Medvedev heeft zijn handtekening gezet onder enkele hervormingen binnen het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Het departement voor de strijd met de georganiseerde misdaad, corruptie en terrorisme wordt opgeheven. De georganiseerde misdaad is in vergelijking met de jaren ’90 dermate afgenomen dat een speciale dienst niet langer nodig wordt geacht. Ook de betreffende onderafdeling voor de strijd met de corruptie komt niet terug in de plannen van Medvedev. Mogelijk komt dit omdat werknemers van deze onderafdeling recent zelf met de vingers in de snoeppot werden betrapt. De aanpak van extremisme(lees terrorisme, JM) krijgt nu een eigen afdeling. Eduard Limonov voelt zich kennelijk aangesproken: “De overheid probeert het niet eens meer te verbergen dat de strijd met de andersdenkenden, die zij extremisten noemt, veel belangrijker voor hen is dan het probleem van de georganiseerde misdaad.” Bronnen binnen het ministerie vertellen Kommersant dat de aanpak van extremisme nooit duidelijk was toegewezen aan een bepaalde afdeling. Dat is nu rechtgezet. Parlementariër Vasiljev zegt dat de hervormingen op zich niet belangrijk zijn. Belangrijk zijn de opdrachten die de verschillende afdelingen krijgen.

Internetdemocratie: Tijdens een gemeenteraadsverkiezing in het stadje Novomoskovsk in de Toela Oblast op 12 oktober zal er voor het eerst in Rusland worden geëxperimenteerd met internetstemmen. Iedereen krijgt een cd’tje waarmee hij of zij kan inloggen op de stemcomputer en zijn of haar stem kan uitbrengen. Het experiment zal als geslaagd worden beschouwd wanneer 10% van de kiesgerechtigden (dat zijn 500 mensen) via de computer stemt. De RechtvaardigeRus Ponomarjov toont zich een voorstander van internetstemmen. Het zou wel helpen wanneer de broncodes van het bestuurssysteem worden vrijgegeven. Anderen hebben zo hun flinke twijfels. Hoe makkelijk is het om van de cd’tjes op en door te verkopen?

Ingoesjetië: In het begin van de week werd de neef van president Zjazikov in zijn auto vermoord. De rector van de Ingoesjeetse instituut voor economie en recht is gewond geraakt bij een beschieting voor zijn huis. Ook zijn de huizen van een belangrijke parlementariër en de directeur van het pensioenfonds beschoten. Aan het eind van de week werd een bekende imam het slachtoffer van een autobom. Zijn been is geamputeerd. Deze imam Hoessein staat bekend als een aanhanger van de traditionele Islam.

Volgens de plaatselijke procureur is de aanslag op de neef van Zjazikov een reactie op een veiligheidsoperatie waarbij vorig weekend zeven militieleden om het leven kwamen. Ook de oppositie ontkent betrokkenheid. Er zijn minstens drie partijen te onderscheiden.(1)De onpopulaire president Zjazikov, die of een buitengewone bruut is of zijn veiligheidsinstanties niet in de hand heeft. (2) De oppositie rond de vermoorde Evlojev en de vorige president Aoesjev. En (3) Wahhabitische milities, gebaad bij het wegvallen van bestaande orde.

Smesjariki: De animatieserie Smesjariki voor kinderen tussen de 4 en de 9 jaar is gekocht door de Amerikaanse distributeur 4kids Entertainment. In de VS zal de serie Go Go Riki gaan heten. De Europese distributeur Fun game Media onderhandelt met Finse, Duitse, Spaanse, Kroatische, Bosnische en Slowaakse zenders. Komt de nieuwe Pokemon uit Rusland? Er staan enkele afleveringen op youtube.